|
|
KURALLARI BİLMEK VE UYGULAMAK TEHLİKEYİ ÖNLÜYOR |
|
Emekli Hava Pilot Kurmay Albay |
Turan BULAMUR |
|
|
1973 yılında 1 nci Ana Jet Üs 112 nci Filo
Komutanlığı'nda Kd. Ütğm. rütbesinde kol
uçucusu olarak görevliydim, aynı zamanda da
F - 100 uçaklarında çift kumand irtibat
öğretmenliği yapıyordum. O tarihlerde 112
nci Filo F-100F/G uçakları ile av -
bombardıman rolünde görev yapmaktaydı. |
Bilindiği üzere; Muharip Jet Birlikleri
Eğitim Yönergesi'nde (HKY 50-1) uçuşa ara
veren pilotlara, uçuşa başlamadan önce çift
kumand uçaklarla yeterince intibak görevi
yaptırıldıktan sonra eğitim uçuşuna devam
ettirilmesi hükmü mevcuttur. Görevi nedeni
ile uçuşa ara vermiş bir büyüğümüze, anılan
yönergede belirtilen madde uygulandı. Filo
eğitim subaylığınca intibak uçuş
öğretmenliği görevi de bana verildi. |
Filo genel uçuş brifinginden sonra, lider
brifinginde, filo brifing rehberi ve F-100
uçakları Standart Harekât Yönergesi de
dikkate alınarak ve emercensi durumlar da
değerlendirilerek görevle ilgili detaylı bir
brifing yaptık. O gün hava açık ve görüş
iyiydi. Kalkış için, Eskişehir uçuş
Kulesi'nin verdiği talimata uyarak 090
pistbaşına rule yaptık. Pistbaşı ve pist içi
kontrollerinden sonra kalkış için gaz
kolunu, after burner (A/B) pozisyonuna
alarak kalkışımızı tamamladık. Buraya kadar
herşey normaldi. |
Kalkıştan sonra iniş takımlarını ve kanat
flaplarını içeri aldık ve süratimiz 300
knot'a gelirken A/B'den çıkmak üzere gaz
kolunu geriye çektiğimizde ne ön pilot, ne
de arka pilot mahallinden gaz kolunu normal
pozisyonuna getiremedik. Bu arada 20.000
feet'e kadar tırmandık. Bu irtifada pike
flabı dışarıda süratimizi 300 - 350 knot'ta
tutarak emergency'leri uygulamaya devam
ettik. Ancak A/B durumundan normal duruma
geçemedik. |
A/B durumunda olduğumuz için yakıt akışı çok
fazla oluyordu. Pek fazla zamanımız da
yoktu. Bu duruma uygulayacağımız hareket
tarzına süratle karar vermemiz gerekiyordu.
Herhangi bir telaş ve heyecana kapılmadan
sakin bir şekilde durum muhakemesi yapıp,
uygulayacağımız hareket tarzını
kararlaştırdık, durumu kuleye rapor ettik ve
inişe geçeceğimizi bildirdik. |
Yüksek "G" li hareketlerle ve pike flabını
kullanarak uçağın süratini 250 knot ve
altına düşürüp kanat flaplarını ve iniş
takımlarını dışarıya çıkardık. Bu şekilde
"G" li hareketlerle Eskişehir Meydanı'na 090
istikametinde ilk yaklaşma noktasına geldik.
Pisti karşıladıktan sonra uçak motorunu shut-off valfle durdurup, durmuş motorla
inişimizi tamamlayacaktık. Önemli olan
husus, uçak motorunu pist başından ne kadar
uzaklıkta ve hangi irtifada durduracaktık? |
Uçak Emercensi'lerini ve uçuş
karakteristiklerini çok iyi biliyordum. Uçak
motorunu durduracağım irtifa ve mesafeyi
tespit edip uçak motorunu shut - off valfle
durdurdum. Uçak içinde büyük bir sessizlikle
birlikte irtifa kaybı arttı ve sürat düşmeye
başladı. Uygun yerde uçak motorunu
durdurmuştum. Ne kısa kalıp pist dışında
toprağa, ne de yüksek kalıp uzun oturuş
olmayacağını biliyordum. Çünkü tüm işlemleri
uçak kitabına ve çeklistine uygun olarak
yapmıştım. Uçağımız pist içinde uygun
mesafede piste oturdu. Hidrolik tazyik sıfır
olmasına rağmen rule kaçırmadan pist içinde
durduk ve uçağı salimen terk ettik.
|
Uçak kullanma usulleri, uçuş
karekteristikleri ve çeklistin iyi bilinmesi
ile birlikte bunların telaşa ve heyecana
kapılmadan uygulanması, uçuş emniyeti
yönünden son derece önemlidir. Böylelikle
hem kendimizi hem de uçağımızı kurtarmış
oluruz. |
|