C |
C |
Celsius
veya compass / Derece
veya pusula değeri |
CAA |
Civil aviation authority / Sivil
havacılık idaresi. |
CAS |
Calibrated air speed / Düzeltilmiş
hava sürati yüksekliğe ve hava
yoğunluna bağlı olarak değişiklik
gösterir. |
|
CAT |
Clear
air turbulance / Açık
hava türbülansı. |
CAVOK |
Ceiling
and visibility ok / Görüş
uzaklığı ve tavan için net en az 5
km görüş alanı, en az 5000 feet
bulutsuz yağışsız, sis fırtına
vesaire olmayan açık hava. |
|
CAVU |
Ceiling
and visibility unlimited / Görüş
uzaklığı ve tavan sınırsız. En az 10
km görüş uzaklığına sahip gökyüzünün
de tamamen bulutsuz olması
gerekmektedir. |
|
CB |
Cumulunimbus
cloud / Kümülonimbüs bulutu. |
CC |
Cirrocumulus
cloud / Sirrokümülüs bulutu. |
CD |
Coefficient
of drag / Sürtünme
katsayısı. |
CDI |
Course
deviation indicator /
VOR indicatöründeki düşey ibre.
Seçilen VOR radayaline göre uçağın
konumunu gösterir. |
|
CDU |
Control
display unit control /
gösterge tablosu. |
CEILING |
Height above ground below 20000 feet
/
Yerden yükseklik. 20000 fete kadar
olan katman (6000 metre). Bir uçağın
service ceilingi servis tavanı
denilince 100ft/min den daha fazla
tırmanamadan çıkabildiği yükseklik
anlaşılır. |
|
CFD |
Computation
fluid dynamic / Akışkan
dianmiğinin hesaplanması. |
CFI |
Chief
flying instructor / Sorumlu
uçuş öğretmeni. |
CFIT |
Controled
flight into / Yere
doğru kontrollü uçuş. |
CFRP |
Carbon
fibre reinforced plastic / Karbonfiberle
güçlendirimiş plastik. |
CG |
Centre
of gravity / Yerçekimi
ağırlık merkezi. Her uçağın CG'si,
ağırlık merkezi farklıdır. Bu
sınırları aşacak şekilde uçağın
yüklenmesi durumunda kontrol etmek
zorlaşır ve uçuş tehlikeye girer. |
|
CH |
Compass
heading / Pusula
istikameti. |
CHORD |
Width
of wing measured form leading to
trailing edge / Bir
kanadın hücüm kenarından firar
kenarına enlemesine kesitindeki
genişlik. |
|
CHT |
Cylinder heat temperature / Bir
veya birden fazla silindir başı
sıcaklığı. |
CI |
Coefficient
of lift / Kaldırma
katsayısı. |
CLAMPED |
Closed
aerodrom / Hava
trafiğine kapalı havaalanı. |
CIRCUIT PATTERN |
Around
of an aeredrom which aircraft fly /
Meydan turu.
Bir hava alanında, kullanımdaki
pistini referans alan, sağa veya
sola doğru olabilen, sanal
dikdörtgen şeklindeki uçuş yolu.
|
|
CKD |
Complitely
knocked down / Tamamen
sökülmüş bir uçağın başka bir bir
yerde monte edilecek şekilde iyice
sökülmesi. |
|
CLEAN |
Condition
of aircraft flaps and gear retracted /
Havadaki
bir uçağın flapları ve iniş
takımları içeri alınmış hali. |
|
CLD |
Cloud
/ Bulut. |
CLEARENCE |
Authorization
as requested given by controller /
Uçuş
kontrolöru tarafından pilota verilen
izin (kalkış, iniş, taksi vb için ). |
|
CMATZ |
Combined
air traffic military zone / Birleşik
askeri hava trafik bölgesi. |
C of A |
Certificate
of airworthiness / Uçuşa
elverişlilik bölgesi. |
C of E |
Certificate
of experiance / Deneyim
belgesi. Seçilen pilotlara özel
testlerden sonra 13 aylık süre için
verilen belge. |
|
C of P |
Centre
of pressure / Kaldırma
kuvvetinin uçağa etki eden noktası. |
C of T |
Certificate
of test / Sınav
belgesi. |
COM |
Communication / Haberleşme |
COO |
Chief
operating officer / Baş
işletme görevlisi. |
CPL |
Commercial
pilot licence / Ticari
pilot lisansı. |
CR |
Counter
rotating / Genelllilke
çift motorlu uçaklarda tork etkisini
gidermek için motorların dönüş
yönünün birbirine zıt olacak şekilde
ayarlanmasıdır. |
|
CRITICAL |
Engine
the engine on multi engine aircraft
whose failure will affect safety
control etc. / Birden
fazla motorlu uçaklarda, motorun
bozulması durumunda kontrolün
zorlaşacağı ve tehlikeye girilmesine denir. |
|
CRITICAL ALTITUDE |
Maximum density altitude to maintain
continious rated power / Pistonlu
motorların maksimum gücünü devamlı
surette kullanarak erişilebilecek
son yükseklik sınırı. |
|
CROSSWIND |
Leg
/ Bir
hava alanında uçağı kalktıktan sonra
döndüğü rüzgâr altı öncesi uçuş
ayağıdır |
CRM |
Cocpit
resource management / Kokpiteki
kumandaların idaresi. |
CRP |
Compulsory
reporting point / Zorunlu
rapor verme noktası (Uçuş esnasında
pilotlar için). |
CRS |
Course
/ Uçağın
gitmek istediği yatay doğrultunun
pusala derecesi ile ifadesi. |
CRT |
Cathod
ray tube / Işın
tüpü, televizyon ekranı. Modern
uçakların gösterge paneli. |
CU |
Cumulus cloud /Kümülüs bulutu. |
CS |
Cirrostratus cloud also constant
speed propeller / Sirrostratüs
bulutu (Sabit hızdaki pervane
anlamına da gelir). |
|
C/S |
Callsign
/ Çağrı
kodu. |
CTA |
Control
area / Kontrol
bölgesi. |
CTP |
Chief test pilot /
Test baş pilotu. |
CTR |
Control
zone / Hava
kontrol bölgesi. |
CU |
Cumulus cloud / Kümülüs bulutu. |
CVR |
Cockpit
voice recorder / Kokpit
ses kayıt cihazı. |
CW |
Clock
wise / Saat
istikametinde. |
CZ |
Control
zone / Kontrol
bölgesi. |
|
D |
DAAIS |
Danger
area activity information service /
Tehlike
bölge aktivite bilgilindirme servisi. |
DAC |
Danger
area crossing service / Tehlikeli
bölge geçiş servisi. |
DADC |
Digital
airdata computer system / Dijital
hava veri bilgisayar sistemi. |
DB |
Decibel
/ Ses
miktarı ölçü birimi. |
DCT |
Direct
/ Doğrudan. |
D&D |
Distress
&diversion centre 24 hour listening
service on VHF and UHV emergency
frequency and locate them /
24 saat boyunca UHF ve VHF
bantlarındaki acil durum çağrılarını
dinleyip gerekli yardımı yönlendiren
servis merkezi. |
|
DEAD SIDE |
Opposite
side of an airfield circuit pattern
/ Yaklaşmakta
olan uçakların iniş için havalanı
trafik yörüngesine (Patern)
girdikleri uçuş yolunun tam tersi
istikamet. |
|
DEADSTICK |
Descent
and landing without engine power /
Motor
gücü olmadan ve pervane dönmezken
alçalma ve iniş yapmak. |
|
DECCA |
Hyperbolic
area navigation system / daha
çok denizcilik amaçlı kullanılan,
Kuzey Avrupa'da konuşlanmış bir dizi
yer istasyonlarınca gönderilen
sinyal alış verişine göre çalışan
seyrüsefer sistemi. |
|
DERA |
Defense
Evaluation and Research Agency /
Savunma
değerlendirme ve geliştirme ajansı
(İngiltere'de). |
|
DF |
Direction
finding / Yön
bulma. Havaalanı servisleri
tarafından sağlandığı gibi uçaktaki
ekipmanlarca da sağlanır. |
|
DG |
Directional
gyro / YönlÜ
cayro (Ayrıca DI'ye bakınız). |
DH |
Decision
height / karar
yüksekliği. bir alana inişte pilotun
piste ne kadarlık bir alçalış oranı
ile ineceğini, pisti görüp
göremediği, inişi yapıp yapmama,
pisti kaçırırsa inişten vazgeçme
prosedürlerinin nasıl uygulanacağına
karar verilen yüksekliktir. |
|
DI |
Direction
indicator / Yön
göstergesi. Uçağın manyetik
istikametini gösteren bir cayro
aleti. Pusuladaki okuma hatalarından
uzaktır, yalnız arada bir doğru bir
yön tayini için pusula ile
senkronize edilmesi gerekmektedir. |
|
DME |
Distance measuring equipment /
Mesafe
ölçüm aleti. Yer ve hava
kombinasyonlu bir aygıttır. Yer
istasyonlarından alınan sinyaller
ile uçaktan yer istasyonuna
gönderilen sinyallerin hesaplamasını
yaparak aradaki farkı hesaplayarak
mesafeyi verir. Ayrıca yere göre
uçağın hızını ölçebildiği gibi
tahmini varış süresini de gösterir. |
|
DENSITY ALTITUDE |
Pressure
altitude corrected for air
temperature / Hava
sıcaklığı için kalibre edilen
basınca göre olan yükseklik. |
|
DERA |
Defense
evaluation and research agency /
İngiltere'de bulunan Savunma
Değerlendirme ve Geliştirme Ajansı
. |
|
DETRESFA |
Disstres
phase of rescue / Arama
kurtarma çalışmasının tehlikeli
endişeli anı. |
DP |
Dev-point
/ Pusulanın
sapma açısı. |
DR |
Dead
reckoning plotting position by
calculating speed course time and
wind against last known position /
Kör
tahminle yol bulma. Uçağın en son
uçtuğu pozisyonu nazarı dikkate
alarak, hızı rüzgarı ve istikameti
de hesaba katarak o anda nerede
bulunduğunu nereye doğru gitmekte
olduğunu bulmaktır (Örneğin uçuşta
kaybolmada başvurulan yöntemdir). |
|
DRY |
Emty
fuel / Yakıt
tanklarının boş olduğunu ifade eder.
Tersi Wet'dir (dolu). |
DOPPLER |
The
cange in frequancy of light or radio
waves when source and receiver in
motion / Sesin,
ışığın ya da radyo sinyallerinin
başka bir ortam ve oranlı hareket
halinde oluşlarına bağlı olarak
gelişen etki. |
|
DOWNWIND |
The
segment of an active runway flown
resiprokal / Rüzgaraltı.
Bir havalanında kullanılan pistin
paralelinde pistin uçuş istikametine
ters uçuştur. |
|
DROPPING ZONE |
For
parachuting etc. /
Paraşüt indirme, havadan yardım ve
benzerleri için uçaktan mühimmat ve
birlik bırakma yeri. |
|
DUPLEX |
Radio
system using seperate chanel for
receiving and transmitting / Alıcı
kanalı ayrı, verici kanalı ayrı, iki
frekans kullanan radyo sistemi. |
|
DVOR |
Doppler
VHF omnidirectional range / Ayrıntı
içi VOR a bakınız. |
|
E |
EAA |
Experimental aircraft association /
Deneysel
(kendi yapım) uçak birliği. |
EADI |
Electronic
attitude director indicator /
Televizyon
ekranlı durum göstergesi EFIS'e de
bakın. |
EAT |
Estimated
approach time / tahmini
yaklaşma süresi. |
ELBA |
Emergency
locatation beacon aircraft /
Acil
durum yer tespiti yapan işaretçi
uçak. |
ECM |
Electronic
countermeasures / Electronik
karşı önlem. |
ECU |
Electronic
control unit / Elektronik
kontrol birimi. |
EDU |
Elektronic
display unit / Elektronik
gösterge ünitesi. |
EET |
Estimated
elapsed time / Tahmini
geçen süre. |
EFAS |
Electronic
flash approach / Işık
sistemi.
Elektronik flaş aydınlatmalı
yaklaşma sistemi. |
EFATO |
Engine
failure at take-off / Kalkışta
motor arızası. |
EFIS |
Electronic
flight instrument system / Elektronik
uçuş aleti sistemleri. Günümüzde bir
çok uçuş göstegelerinin yerini
ekranlı elektronik göstergeler
almış, adına cam kokpit denilen yeni
bir tasarımın öncüsü olmuştur.
|
|
EGT |
Exhaust
gas temperature / Ekzoz
gazı sıcaklığı. |
EHSI |
Electronic
horizontal situation indicator /
Electronik
ufki durum belirteci (HSI'ye de
bakın). |
EICAS |
Engine indicating and crew alerting
system / Yeni
nesil yolcu uçaklarında bulunan
televizyon tüplü elektronik motor
göstergeleri, bir arıza durumunda
personeli uyaran sistem. |
|
ELBA |
Emergency
locatation beacon aircraft /
Acil
durum yer tesbiti yapan işaretçi
uçak. |
ELEV |
Elevation
/ Yükselme. |
ELEVON |
Control
surface of tailles aircraft /
Yatay
kuruk stabilizesi olmayan delta
kanatlı uçakların hem elevator
(kaldıraç) hemde aileron (kanatçık)
görevi yapan kontrol yüzeyi. |
|
ELT |
Emergency locator transmitter /
Acil
durum yer belirten verici cihaz.
Uçağa monte edilir. Bir çeşit radyo
verici.Uçağın bir yer çarpmasıyla
veya denize iniş yapması (ditching)
durumunda aktive olur ve arama
kurtarma ekibine yerinin bulunması
için sinyal gönderir. |
|
ELINT |
Electronic
inteligence / Elektronik
haber alma. |
ENCODING ALTIMETER |
Encoding altimeter / Bir
çeşit elektronik altimetre.
Transponder ile hava trafik
kontrolüne veri iletilmesi. Uçağın
yüksekliği gibi. |
|
EROPS |
Extended
range oprations / Uzatılmış
menzil operasyonları genellikle çift
motorlu yolculuğun büyük bölümü su
üzerinde geçen uçaklarla ilgili
deyim. |
|
EST |
Estimated
/ Tahmini. |
ETA |
Estimated
time of arrival / Tahmini
varış süresi. |
ETD |
Estimated
time of departure / Tahmini
kalkış süresi. |
ETE |
Estimated
time en route / Tahmini
yolda geçen süre. |
ETOPS |
Extended range twin engine
operations / Çift
motorlu uçaklar için uzatılmış
menzil seçenkleri. |
EUROCONTROL |
Europa control / Avrupa'daki
hava trafiğini düzenleme ve kontrol
etmekle görevli 27 Avrupa ülkesinin
üye olduğu, merkezi Belçika ve
Hollanda'da olan kuruluş. |
|
|
F |
F |
Fahrenheit
/ Isı
birimi. |
FAA |
Federal Aviation Administration
/ Federal
havacılık idaresi. Amerika'daki
sivil havacılık kuruluşu. |
FAF |
Final
approach fix / Aletli
iniş için yaklaşmaya başlanılan
nokta. |
FADEC |
Full
authority digital engine control /
Tam
donanımlı bağımsız dijital motor
kontrol ünitesi. |
FAF |
Final
approach fix / Aletli
iniş için yaklaşmaya başlanılan
nokta. |
FAR |
Federal
aviation regulation / Federal
havacılık düzenlemesi. Örneğin
FAR-23 denince azami kalkış
ağırlığı. 12500 lb. yaklaşık 6000
kg. kadar olan uçaklar hakkındaki
düzenleme ve tescil kuralları
anlaşılır. |
|
FBL |
Fly-by-light
/ Pilot
kontrol kumanda emirlerinin mekanik
kablolar ile değil de fiber optik
sistemlerle ilgili kumanda
yüzeylerine iletilmesidir. |
|
FBW |
Fly-by-wire
/ Pilotun
kumanda emirlerinin kontrol
yüzeylerine mekanik bağlantı yerine
elektrikle iletilmesidir. |
|
FCL |
Flight
crew licencing / Uçuş
personelini yetkilendirme. |
FCST |
Forecast
/ Hava
tahmini. |
FDR |
Flight
data recorder / Uçuş
veri kaydedicisi. Kolay bulunsun,
göze görünsün diye turuncu renkte
olmasına rağmen adına karakutu
denilen içinde uçağın uçuş
parametrelerinin muhafaza edildiği
(yükseklik, hız, yönü ve benzeri gib)
bir kaza sonrasında incelemek üzere
kaydedilen kutu. |
|
FEATHER OF A PROPELLER |
Genellikle
pervaneye ait bir özellik. Kalkışta
ve tırmanışta performans arttıracak
şekilde pervane açısının
değiştirilesi veya düz uçuşta sürat
yapmak için gerekli ayarlamayı
yapmaya yarayan bir ayar (Hatve).
Ayrıca motorlu glider'larda pervane
içeri katlanabilir. |
|
FEW |
Few cloud / Az
bulutlu, 1-2 okta. |
FF |
Fuel flow / Yakıt
akışı. |
FFPS |
Free
fall parachuting site / Serbet
düşme paraşütle atlama sahası. |
FIC |
Flight
information center / Uçuş
danışma danışma merkezi. |
FINAL |
Final
approach / Son
yaklaşma inişi son aşamasıdır ve
piste yaklaşık 4 nm (7.2 km) kaladan
itibaren başlayan aşamadır. |
|
FIR |
Flight
information region / Uçuş
bilgilendirme merkezi. |
FIS |
Flight
information service / Uçuş
bilgilendirme servisi. |
FJ |
Fast
jet / Hızlı
jet (askeri). |
FL |
Flight
level / Uçuş
seviyesi. Standart atmosfer
basıncına ayarlanmış (1013.2 mb veya
29.92 inch/Hg) altimeterenin
göstediği irtifa değerinin foot
cinsinden yüzdelik ifadesi. Yani FL
330 demek 330x100=33000 feet
demektir. Aynı şekilde 9000 feet
FL90 olarak ifade edilir. |
|
FLAG |
Warning
signal in certain flight instrument
/ Bazı
seyrüsefer göstergelerinde aletin
yeterli doğrulukta çalışmadığını
veya yer istasyonundan alınan
sinyallerin yeterli olmadığını
belirten ikaz işareti. |
|
FLAMEOUT |
Combustion
failure in a turbune engine /
türbünlü jet motorlarınd ateşleme
arızası. Motorun durmasına neden
olur. |
|
FLAPERON |
Control
surface acting as flaps and aileron
/ Hem
flap hem de kanatçık olarak görev
yapan kumanda yüzeyi. |
|
FLAT RATING |
Türrbünlü
ya da türboshaft motorlarda deniz
seviyesinden yüksek irtifalara kadar
sabit güç üretmesini sağlayacak
şekilde rolanti ve motor güç
ayarlamsı. |
|
FLPFM |
Foot
launched powered flying machine /
Motor
takviyeli insan koşmasıyla havalanan
bir çeşit paraşüt paramotor. |
|
FREE CALL |
ATC
statement advising to pilot change
frequancy when ready / Pilota
istediği zaman frekans
değiştirebileceğini belirten
kontrolör mesajı. |
|
FLICKER EFFECT |
Nausea
,vertigo effect / Dönen
pervanelerin gün ışığında yansıyan
parlamalarına bakmak sonucu oluşan
baş dönmesi, deniz tutması veya göz
kamaşması etkisi. |
|
FLIR |
Forward
looking infrared / İleri
bakışlı kızıl ötesi alıcı. |
FM |
Frequancy
modulation / Bir
çeşit radyo yayın sistemi. |
FMC |
Flight menagement computer /
Uçuş
yönetim bilgisayarı. Genellikle
yolcu uçaklarında bulunan, gidilecek
limanlar, rotalar varış satleri ve
benzeri gibi bilgilerin bulunruğu
otopilotla birlikte çalışan, pilotun
iş yükünü azaltan sistem. |
|
FMP |
Feet
per minute / Dakikadaki
feet (30.48 cm) sayısı. Tırmanma
veya alçalma oranı ölçüsü. |
FLPFM |
Foot
launched powered flying machine /
Motor
takviyeli, insan koşmasıyla
havalanan bir çeşit paraşüt,
paramotor. |
|
FMS |
Flight
mnagement system / Uçuş
idare sistemi. |
FLT |
Flight
/ Uçuş. |
FLUTTER |
Unstable
oscillation of an aerofil surface in
flight which can lead to catastrofic
airframe failure / Uçağın
dış uçucu yüzeylerinde meydana gelen
kararsız-rastgele titreşimler
(uçağın hasar görmesine yol
açabilir). |
|
FO |
First
officer / Yardımcı
pilot. |
FOB |
Fuel
on board / Uçağımda
yakıt var(acil iniş yapma durumunda
yangın tehlikesine karşı gerekli
önlemlerin alınacağını hatırlatır). |
|
FOD |
Foreign
object damage / Yabancı
madde hasarı. |
FPL |
filled flight plan /
Doldurulmuş uçuş planı. |
FREE CALL |
ATC statement advising to pilot
change frequancy when ready / Pilota
istediği zaman frekans
değiştirebileceğini belirten
kontrolör mesajı. |
|
FRTOL |
Flight
radiotelephony operator licence /
Uçuş
telsiz kullanıcı belgesi her havacı
için gereklidir. |
FS |
fractotratus cloud / Fraktostrütüs
bulutu. |
FT |
Feet
/
30.48 cm'lik ölçü birimi. |
FTO |
Flying
training organization / Uçuş
eğitim organizasyonu. |
FWF |
Firewall
forward / Ateş
duvarı (motorla kabini) ayıran
bölme. |