Ben Kimim

 
 
 

BULUTLAR

 

Meteorolojik durumun önde gelen faktörlerinden biri olan bulutlar, yükselen sıcak havanın içinde bulunan su buharının yükseklerdeki soğuma nedeniyle yoğunlaşarak su damlacıkları ve buz kristallerine dönüşmesinden oluşur.

Bulutların gökyüzünü kaplama oranı uluslararası meteorolojik bir birim olan "okta" ile rapor edilir. 1 okta gökyüzünün 8/1'nin bulut ile kaplı olduğunu belirtir.

Gökyüzündeki Bulutların Okta Birimi İle Tanımlanması

Okta

0 1 - 2 3 - 4 5 - 7 8

Bulutun gökyüzünü kaplama oranı

Bulut yok

Az bulutlu

Parçalı bulutlu

Çok bulutlu

Kapalı

Bulut rapor edilirken okta birimine ek olarak bulut cinsi ve bulut taban yüksekliği de belirtilir. Örnek: 8/8 stratus, 3200 feet (AGL).

Bulutlar bulundukları yüksekliğe, görünüşlerine veya yapısına göre üç bölümde sınıflandırılır.

Bulutların Sınıflandırılması

Alçak Seviye Bulutları Yüzeyden 6,500 feet AGL'ye kadar

Stratus, Nimbostratus, Cumulus, Stratocumulus, Cumulonimbus, Fog

Orta Seviye Bulutları 6,500 - 23,000 feet AGL arası Altocumulus, Altostratus
Yüksek Seviye Bulutları 16,500 - 45,000 feet AGL arası Cirrus, Cirrocumulus, Cirrostratus, Contrail
 

ALÇAK SEVİYE BULUTLARI

STRATUS

Açık gri renklidir. Sınırları kolay tanımlanamaz ve tabanı 1,500 feet'in altındadır. Gökyüzünü bütünüyle kaplayan, içinde cumulus bulutlarının görülebildiği ve çisentili, hafif yağış bırakan bir bulut türüdür.

NIMBOSTRATUS

Siyaha yakın ve gri renkte, yoğun tabaka halinde gökyüzünü kaplar. Havanın ısısına göre yağmur veya kar yağışı bırakır. Ilık havada bir kaç saat devam eden yağmur veya kısa süreli sağanak yağış bırakabilir.

CUMULUS

Tüy gibi kabaran bir yapıdadır ve kolay tanınır. Bulutun üst kısmı yassı ve yuvarlık bir görünümdedir. Hatları belirgin olan bu bulutlar havada süzülür ve genelde iyi bir gün, güzel bir havanın habercisidirler.

STRATOCUMULUS

Hatları belirgin, sıkça görülen, gri ve kirli beyaz renkte bir alçak seviye bulutudur.

CUMULONIMBUS

Kalınlığı bütün bulut seviyelerini kaplar ve yüksekliği 60,000 feet'e kadar çıkabilir. Üst kısmı örsü andırır. Kuvvetli rüzgâr, şiddetli yağış, dolu, gök gürültülü fırtına, şimşek üreten bir bulut türüdür.

FOG

Yüzey ile temas halinde olan Stratus bulutudur.

 

ORTA SEVİYE BULUTLARI

ALTOCUMULUS

Dağınık kümeler halinde ve ince tabaka görünüşü olan bir bulut türüdür.

ALTOSTRATUS

Hatları belirgin olmayan, beyaz veya kirli mavi - gri renkte bir orta seviye bulutudur. Gökyüzünde geniş bir alanı kaplar ve yağmurun habercisidir.

YÜKSEK SEVİYE BULUTLARI

CIRRUS

Bütünüyle buz kristallerinden oluşmuş, değişik şekillerde olan beyaz renkli bir yüksek seviye bulutudur. Belli bir şekli yoktur ve genellikle ince bir tabaka halindedir.

CIRROCUMULUS

Buz kristallerinden meydana gelmiş, güzel görünümlü ve beyaz renkli bir yüksek seviye bulutudur. Dalga veya küçük parçalar halinde bir görüntüsü vardır.

CIRROSTRATUS

İnce bir yapıya sahip olması nedeniyle güneş veya ay ışığını geçiren ve gökyüzünü kaplayan beyaz renkli bir bulut türüdür.

CONTRAIL

Cirrus bulutu gibi bir görüntüye sahiptir. Uçak eksozundan çıkan gazların çok soğuk havada yoğunlaşmasıyla oluşan beyaz renkli izlerdir.

DİĞER BULUTLAR

MAMMATUS

Cirrus, altocumulus, altostratus, stratocumulus veya Cumulonimbus bulutlarının alt kısmında sarkmış keseler halinde bir görüntüye sahiptir. Atmosferin çok kararsız olduğunu gösterir ve çok şiddetli hava olaylarının habercisidir. Bulunduğu bulutun ismiyle tanımlanır. Örnek; Cumulonimbus mammatus gibi.

DALGA BULUTLAR

Dalga bulutları, uygun nem koşullarının bulunduğu bir ortamda kuvvetli rüzgarın dağ zirvesine kesintisiz baskı uygulaması sonucu oluşur. Bu bulut türü, hafif ölçüden başlayarak şiddetliye kadar mevcut olan bir türbülansın varlığının habercisidir.

KELVIN-HELMHOLTZ DALGA BULUTLARI

 Fotoğraf: Wikipedia

Kelvin-Helmholtz dalga bulutları, birbirine paralel farklı iki hava tabakasının değişik hızda ve zıt yönde hareketi ile birbirine sürtünmesinden oluşur. Genel olarak üstte bulunan hava tabakası alttaki hava tabakasına göre daha hızlı hareket eder. Bu hareket esnasında yeterli ölçüde su buharının bulunması durumunda, dalga şeklinde bulut oluşumu ortaya çıkar. Eğer bulut oluşmamış ise görülmeyen bu hava hareketinin varlığından pilotların haberdar edilmesi gereklidir.

ŞAPKA BULUTLAR

Fotoğraf: Peter Weber

Yeterli miktarda su buharına sahip olan havanın, rüzgârın etkisiyle dağın zirvesine teması sonucunda oluşan bulutlardır. Dağın zirvesinde veya zirvenin üstünde şapka şeklinde bir görüntüsü vardır.