Ben Kimim

 
 
 

PLOİEŞTİ HAVA SALDIRISI

 

1. GİRİŞ:

Romanya'nın başkenti Bükreş'in kuzeyinde yer alan Ploesti, çevresinde bulunan petrol rafinerileriyle İkinci Dünya Savaşı'nın stratejik öneme sahip bir şehriydi. Ploesti'de ilk petrol rafinerisi 1857 yılında kurulmuştu. İkinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1939 yılında gelişen teknolojiye paralel olarak  şehrin etrafında kurulmuş modern rafineriler önemli miktarda üretim yapmaktaydılar. 1942 yılında Ploesti'deki petrol rafinerileri ayda milyonlarca ton petrol üretmekteydi. Üretimin en önemli bölümü kalitesi yüksek 90 oktan havacılık benziniydi. Mihver Devletler yanında yer alan Romanya'nın rafinerilerinde üretilen petrolün büyük bölümü Hitler'in tankları, savaş gemileri, denizaltıları ve uçakları için gönderiliyordu. Müttefikler, Nazi Almanya'sına giden petrolün gönderilmesini önlemek için petrol rafinerilerini ve depolama tesislerini bombalayarak imha etmeye karar vermişlerdi.

Ploesti'nin Konumu
Harita: Home Of Heroes.Com

Ploesti'daki Columbia Aquila Petrol Rafinerisi

Fotoğraf: Wikipedia

2. PLOESTİ'DEKİ ALMAN HAVA SAVUNMASI:

Romanya'nın doğal kaynaklarının korunması Nazi Almanya'sı için çok önemliydi. Bu nedenle Alman General Alfred Gerstenberg ağır silahlardan oluşan çok iyi bir hava savunma ağı kurmuştu. Alman hava savunması birkaç yüz 88 ve 105 milimetrelik uçaksavar bataryaları ile araziye konuşlandırılmış küçük çaplı silahlardan oluşmaktaydı. Ayrıca, Alman Hava Kuvvetleri'nin Lipesk'de konuşlu hava kontrol merkezinden yönetilen 3  Av Grubu'nda Messerschmitt Bf 109 ve Bf 110 uçakları bulunmaktaydı.

88 milimetrelik Alman Uçaksavar Topu "Flak 37"

88 MİLİMETRELİK FLAK 37'NİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Yapımcı firma Krupp / Almanya
Namlu çapı 88 milimetre
Namlu uzunluğu 4.94 metre
Namlu hareket açısı 85 derece
Atış hızı 15-20 mermi/dakika
Merminin namludan çıkış hızı 795 metre/saniye
Mermi ağırlığı 9.5 kilogram
Azami ufki menzili 14.860 metre
Azami dikey menzili 10.600 metre
Ağırlığı 9 ton
Personel sayısı 5-8 asker

 

Messerschmitt Bf 109

 

Messerschmitt Bf 110

Fotoğraf: Wikipedia

 

Fotoğraf: Wikipedia

General Gerstenberg Yunanistan'ın Atina şehrinde bulunan muhabere istihbarat merkezine de güveniyordu. Bu muhabere istihbarat merkezinin özellikle Kuzey Afrika'da konuşlu bulunan Amerikan 9 ncu Hava Kuvveti'nin yapacağı bir hava saldırısını önceden saptayacak olması büyük önem taşımaktaydı.

 

3. GÖREV PLANI:

Albay Jacoq E. Smart;  Ploesti'ye yapılacak hava saldırısı planını Çin, Burma ve Hindistan hava saldırılarında uygulanan HALPRO (Halverson Project) planının sonuçlarından yararlanarak  hazırlamıştı. Plâna göre; 9 ncu Hava Kuvveti (98 nci ve 376 ncı Bombardıman Grupları) hava saldırısının uygulanmasından bütünüyle sorumlu olacaktı. 8 nci Hava Kuvveti, 44 ncü, 93 ncü ve 389 ncu Bombardıman Grupları'nın bir bölümü ile hava saldırısına katılacaktı. Siyasi nedenlerden dolayı Ploesti şehri kazara da olsa bombalanmayacaktı.

 
8 nci ve 9 ncu Hava Kuvvetinin Peçleri
Resimler: Home Of Heroes.Com

8 nci ve 9 ncu Hava Kuvvetinin Kuruluş Tablosu

Hava Kuvveti

Grup

Komutan

8

 44

Albay Leon W. Johnson
 93 Yarbay Addison E. Baker
389 Albay Lloyd H. Hughes

9

 98 Albay John R. Kane
376 Albay Keith K. Compton

Sağlıklı bir seyrüsefer yapabilmek için gün ışığından yararlanılacak ve Alman radarları tarafından görülmemek için alçak irtifadan uçulacaktı. Saldırı öncesi yapılan tatbikatlarda masada canlandırılan maketler üzerinde hedeflerin yerleri öğrenilmiş ve ıssız Libya çölünde hazırlanan hedef modellerine alçak irtifadan bombardıman eğitimleri yapılmıştı. B-24 "Liberator" uçaklarının bomba yuvaları yeniden düzenlenmiş ve  eklenen yakıt tankları ile yakıt miktarı 3,100 galona çıkarılmıştı. Hava saldırısına 178 uçak ve 1,764 havacı katılacaktı ki bu miktar o zamanın en büyük hava bombardıman kuvvetinden biriydi. Libya'nın Bingazi şehri yakınlarındaki meydanlardan kalkacak uçakların rotası Akdeniz, Adriyatik Denizi, Korfu Adası, Arnavutluk'un doğusundaki Pindus Dağı  ve Yugoslavya'nın güneyinden geçecek şekilde planlanmıştı. Uçuş, önceden belirlenen kontrol noktaları takip edilerek yapılacak ve Ploesti'nin kuzeyinden dönülerek petrol rafinerileri ile depolama tesislerine aynı anda saldırılacaktı.

4. B-24  "LIBERATOR" UÇAĞI:

B-24  "Liberator" Consolidated Aircraft tarafından İkinci Dünya Savaşı yıllarında en çok üretilen uçak olmuştur. İlk uçuşunu 29 Aralık 1939 yılında yapmış, 1940-1945 yılları arasında toplam 18,482 adet üretilmiştir. B-24'ler Birleşik Devletler dışında İngiltere ve Avustralya gibi diğer müttefik ülkelerin hava kuvvetleri tarafından da Kuzey Avrupa, Büyük Okyanus ve Akdeniz'de yapılan hava harekatlarında kullanılmıştır. B-24 "Liberator" uçakları; yüksek sürati, uzun menzili, benzer bomba yükü ve savunma silahları ile genel olarak iyi bir uçak olarak bilinen B-17 "Flying Fortress"lere kıyasla daha modern bir tasarım olmuştu. Ancak, B-24 "Liberator"ler Amerikan hava mürettebatı arasında çabuk alev alan bir uçak olarak kötü bir üne sahipti. Bunun en önemli nedeni ise B-24'lerin yakıt tanklarının gövdenin üst kısmında bulunması ve uçağın uzun menzile sahip olabilmesi için deponun hafif malzemeden yapılmış olmasıydı. Uçak isabet aldığında depolar hemen yanmaya başlıyordu. Ayrıca, kumanda satıhlarının ağır olması ve zayıf uçuş niteliği ile uçurulması zor bir uçaktı. Bütün bu olumsuzluklara rağmen fazla bomba yükü ve uzun menzili ile B-24 "Liberator"ler İkinci Dünya Savaşı'nda mükemmel görev yapmışlardır.

B-24M  "Liberator"  Bombardıman Uçağı
Fotoğraf: Wikipedia
 

B-24 "LIBERATOR" UÇAĞININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Yapımcı firma Consolidated Aircraft / A. B. D.
Uzunluğu 67 feet, 8 inch (20,6 metre)
Kanat açıklığı 110 feet (33,5 metre)
Yüksekliği 18 feet (5,5 metre)
Boş ağırlığı 36,500 libre (16,590 kilogram)
Azami ağırlığı 65,000 libre (29,500 kilogram)
Yakıt miktarı 3,614 galon (16,260 litre)
Yakıt cinsi 110-145 oktan benzin
Motor tipi 4xPratt&Whitney R-1830
Motor gücü 4x1200 beygirgücü
Azami hızı 250 knot (470 kilometre/saat)
Tavanı 28,000 feet (8,500 metre)
Azami menzili 3,200 Nautical Miles (6,000 kilometre)
Uçuş ekibi 10 (2 pilot, 1 s/s, 1 telsizci, 6 silahçı)
Hizmete girdiği yıl 1940

Silahları

10x12,7 mm. M2 Browning makineli tüfek, 3,600 kilogram (8,000 libre) genel maksat bombası.

5. UÇAKLARIN KALKIŞI VE PLOESTİ'YE UÇUŞ:

1 Ağustos 1943 Pazar günü sabah saat 05:00'de beş gruptan oluşan uçaklar Bingazi şehrinin etrafındaki meydanlardan bombardıman görevi için kalkış yaptılar. Uçaklar bomba ve yakıt ile aşırı yüklü olarak ve kum fırtınası nedeniyle kısıtlı görüşe rağmen zorlukla kalkış yapmışlardı. Bu olumsuzluklar kalkış esnasında bir uçağın kaybına neden olmasına rağmen 178 uçağın 177 tanesi herhangi bir sorun yaşamadan kalkışını tamamlamıştı. Görev kolları fazla bir olayla karşılaşmadan Adriyatik Denizi'ne ulaşmışlardı. Yaklaşık olarak 40 B-24'den oluşan 376 ncı Bombardıman Grubu'na ait Üsteğmen Brian Flavelle yönetimindeki 28 numaralı B-24 "Wingo Wango" uçağı bilinmeyen bir nedenle denize doğru uçmaya başlamıştı. Koldaki diğer uçakların deniz üzerine alçalarak yaptıkları aramalarda herhangi bir kurtulan kişiye rastlamamışlardı. Deniz üzerine alçalarak Üsteğmen John Palm yönetimindeki 36 numaralı B-24 uçağının mürettebatını arayan uçaklardan Üsteğmen Guy Iovine yönetimindeki 23 numaralı B-24 "Desert Lilly", uçağı aşırı yükü nedeniyle eski irtifasına çıkamamış ve Ploesti'ye yönelememişti. Ortaya çıkan bu karışıklıkta telsizler kısa süreli de olsa kullanılmak zorunda kalmıştı. Uçuşa devam eden diğer uçaklar Pindus Dağlarının bulutlarla kaplı olması nedeniyle 9,000 feet yüksekliğe kadar çıkmak zorunda kalmışlardı. Daha sonra beş Bombardıman Grubu da 11,000 feet yüksekliğe çıkmıştı. Motorlarını yüksek devirde çalıştırmak zorunda kalan 93 ncü ve 376 ncı Bombardıman Grupları'na ait uçaklar, süratlerde meydana gelen farklılıklar nedeniyle kol düzenini kaybetmeye başlamışlardı. Kol düzeninin kaybolması, bombardıman gruplarının hedefe koordineli olarak ve titizlikle planlanan şekilde saldırmasında aksaklığa yol açabilirdi.

Bingazi'den Kalkış Yapan 376 ncı Bombardıman Grubu'nun

 B-24  "Liberator"  Uçağı

Fotoğraf: Wikipedia

Bu olumsuzluğa rağmen uçaklar Piteşti'ye yaklaşmışlardı. Beş bombardıman grubuna ait uçakların tümü Ploesti'nin 65 mil uzağındaki kontrol noktasına gelmişti. Campina şehri üzerinde 389 ncu Bombardıman Grubu'na ait uçaklar planlandığı şekilde dağılarak hedeflerine yaklaşmaya başlamıştı. Targovişte'de, uçuş rotasının yarısına denk bir mesafede olan Floreşti şehrinde bir sonraki kontrol noktasında Albay Keith K. Compton Ploesti'ye gitmek için rehber olarak yanlış demiryolu hattını seçmişti. Yarbay Addison Baker'in 93 ncü Bombardıman Grubu uçuş başını Bükreş'e göre düzeltmişti. Uçakların yanlış rotada uçtuğunun anlaşılması üzerine birçok uçağın mürettebatı doğru rotaya dönmek için sıkı bir şekilde uyguladıkları telsiz suskunluğunu bozmak zorunda kalmıştı. Bu arada uçaklar  Almanların  Bükreş  etrafında  geniş bir  alanda  konuşlandığı  hava savunma sahasına doğru uçuyorlardı. B-24'ler Bükreş üzerinde tespit edildiğinden Ploesti etrafında konuşlanmış uçaksavar bataryaları hazır bir durumda beklemekteydiler.

Albay Compton ve General Ent'e rağmen B-24 "Hell's Wench" ile uçan Yarbay Addison Baker uçuş rotasındaki yanlışlığı  Ploesti'ye ulaşılacak şekilde çabucak düzeltmişti. Yarbay Baker'in bu kararıyla doğru rotada uçan 93 ncü ve onu izleyen üç bombardıman grubu farklı yönlerden, aynı zamanda hedef üzerinde olacak şekilde yaklaşıyorlardı. Bükreş'e doğru daha uzak bir rotada uçmakta olan Albay Compton sonunda hatasını anlamış ve uçağının yönünü Ploesti'ye ulaşılacak şekilde düzeltmişti. 93 ncü Bombardıman Grubu Ploesti'deki hedeflerine saldırmak için yaklaşırken, hazırlıklı olan Alman ve Romen hava savunma unsurları gelmelerini bekliyordu.

6. HAVA SALDIRILARI:

Yarbay Baker ve yardımcı pilotu Binbaşı John L. Jerstad İngiltere'den görev uçuşu yaptıkları için düşman hedefinin nasıl savunulduğunu biliyorlardı. Şimdi ise geniş bir alanda konuşlanmış ve hazırlıklı olan Alman hava savunmasının  ateş  gücüne şahit olacaklardı. Columbia Aquila rafinerisi saldırısına liderlik yapan  Yarbay Baker'in B-24'ü "Hell's Wench" isabet alarak hasar görmüş ve bomba yükünü boşaltmak zorunda kalmıştı. 93 ncü Bombardıman Grubu ağır kayıplar vermiş, Yarbay Baker'in uçağı rotasında tırmanmaya başlayarak hedef sahasından uzaklaşmaya başlamıştı. Yarbay Baker ve Binbaşı Jerstad tırmanmaya devam ederken, daha fazla uçulamayacağını anladıklarından mürettebata uçağı terk etmelerini söylemişlerdi. Ancak, uçak mürettebatının tümünden kurtulan olmamıştı. Yarbay Baker ve Binbaşı Jerstad daha sonra Columbia Aquila rafinerisine başarılı seyrüseferi ve hedefe yaklaşmaları ile uçak mürettebatını koruma çabalarından dolayı Onur Madalyası (Medal of Honor) ile ödüllendirilmişlerdi.

Binbaşı Ramsay D. Potts'un uçtuğu B-24 "The Duchess" ve Binbaşı George S. Brown'un uçtuğu B-24 "Queenie" Columbia Aquila rafinerisi üzerinde yoğun duman ile karşılaşmalarına rağmen 93 ncü Bombardıman Grubu uçakları  Astra Romana, Unirea Orion, ve Columbia Aquila  rafinerileri üzerinde bombalarını  başarıyla bırakmışlardı. 93 ncü Bombardıman Grubu Ploesti'deki hedeflere saldırı sırasında toplam 11 uçak kaybetmişti.

Concordia Vega ve Steaua Română rafinerileri saldırısı:

376 ncı Bombardıman Grubu'nun bombalayacağı Romana Americana rafinerisinde yoğun hava savunma önlemleri alınmıştı. 376 ncı Bombardıman Grubu B-24'lerinin büyük çoğunluğu Campina şehri doğusundaki  Steaua Română rafinerisini bombalamış ve beş B-24 uçağı  için, için yanmakta olan  Concordia Vega rafinerisine yönelmişti. Campina şehrinin tepelerinde bulunan uçaksavarlar kol düzeninde uçan B-24'lere ateş ediyordu ve  376 ncı Bombardıman Grubu'na ait bir  B-24, Romen IAR 80 av uçağı tarafından düşürülmüştü.

Romen IAR 80 Av Uçağı
Fotoğraf: Wikipedia

Astra Romana ve Columbia Aquila rafinerileri saldırısı:

Hedef sahası üzerinde 44 ncü Bombardıman Grubu lideri Albay Leon W. Johnson ve 98 nci Bombardıman Grubu lideri Albay John R. Kane, Floresti'den uçulması yasaklanmış yöne dönerek hedefleri olan Asta Romana ve Columbia Aquila rafinerilerine yönelmişlerdi. Her iki grup ta tümüyle hazırlıklı olan Alman ve Romen uçaksavar bataryaları tarafından görülmüş, ayrıca alev almış ve yoğun dumanla kaplı rafinerilerdeki yangın nedeniyle meydana gelen patlamalarla karşı karşıya kalmışlardı. Yarbay Baker liderliğindeki 93 ncü Bombardıman Grubu'nun uçakları geciktirilmiş tapalı bombalarını bırakmışlardı. Albay Kane ve Albay Johnson birlikte Floresti - Ploesti demiryoluna paralel uçarken, şansızlık eseri Almanların  demiryolunda vagonlara konuşlandırılmış, Almanların ünlü uçaksavar bataryaları ile karşılaşmışlardı. Demiryolunda konuşlanmış uçaksavarları gördüklerinde ağaçları sıyırırcasına, yerden 50 feet yükseklikte uçan 98 nci Bombardıman Grubu demiryolunun solunda, 44 ncü Bombardıman Grubu sağında bulunuyorlardı. Avantajlı durumda olan 44 ncü ve 98 nci Bombardıman Grubu'nun makineli tüfekçileri atik davranarak lokomotifi devre dışı bırakmış,  birçok Alman uçaksavar mürettebatını da öldürmüşlerdi.

Saldırı Esnasında
Astra Romana Rafinerisi ve B-24 "Liberator" Uçağı
Fotoğraf: History Sandiego.Edu

93 ncü ve 376 ncı Bombardıman Grubu liderleri Albay Johnsan ve Albay Kane bombardıman için yanlış konumda olmaları nedeniyle ağır kayıplar vermişlerdi. Bununla beraber alçak irtifada uçmalarına rağmen B-24 makineli tüfek mürettebatı açtıkları ateşle Alman hava savunma silahlarını baskı altında tutmayı başarmışlardı. Yarbay James T. Posey; 44 ncü Bombardıman Grubu'ndan 21 B-24 uçağı ile Ploesti güneyindeki Creditul Minier rafinerisine yaptığı başarılı bombardıman nedeniyle daha sonra Onur Madalyası (Medal of Honor) ile ödüllendirilmişti. Yarbay Posey,  93 ncü Bombardıman Grubu'na  odaklanan  Alman uçaksavar mevzilerini, açtığı ateşle etkisi altına almıştı. B-24'ler ağır bomba yükü ile otları sıyırırcasına ve engellerden kaçınarak hedefe yaklaşıyorlardı. Yarbay Posey liderliğindeki B-24 uçakları 1,000 pound (Yaklaşık 500 kilogram) ağırlığındaki bombalarını Creditul Minier rafinerisine herhangi bir kayıp vermeden başarıyla bırakmıştı.

 
Ploesti Hava Saldırısında B-24 "Liberator" Uçakları ve Yanan Rafineriler
Fotoğraflar: History Sandiego.Edu

Steaua Română rafinerisine yapılan ikinci saldırı:

Son hava saldırısı Ploesti'nin 8 mil kuzeybatısında bulunan Campina'daki Steaua Română rafinerisine yapıldı. 389 ncu Bombardıman Grubu saldırı lideri Albay Jack Wood, Bingazi'deki Steaua Română rafinerisinin modeline bombardıman eğitimini yapmıştı. 376 ncı ve 389 ncu Bombardıman Grupları yaptıkları saldırıda rafineriye ağır hasar vermişler ve rafineri savaş süresinde  üretim yapamamıştı. 389 ncu Bombardıman Grubu saldırıda Üsteğmen Lloyd H. Hughes'in kullandığı B-24 "Ole Kickapoo" dahil olmak üzere dört uçağını kaybetmişti. "Ole Kickapoo" hedef sahasında yerden sadece 30 feet (Yaklaşık 10 metre) irtifada uçaksavar ateşi ve baraj balonlarına rağmen hedefine tehlikeli bir şekilde yaklaşırken isabet aldıktan rotasında sonra uçmaya etmiş ve yakıt sızıntısı tutuşmadan hemen önce bombalarını hedefe bırakmış ve kuru nehir yatağına mecburi iniş yapmıştı. B-24 mürettebatından 5'şi hemen, yaralı olarak kurtulan 4'ü daha sonra hayatını kaybetmiş ve 2 silahçı esir edilmişti. Hayatını kaybeden Üsteğmen Hughes  daha sonra Onur Madalyası (Medal of Honor) ile ödüllendirilmişti.

Bombardımandan sonra dönüş:

Libya'ya sadece 88 B-24 dönebilmiş, takip eden günlerde yapılan bakım ve onarım çalışmalarından sonra 33 tanesi tekrar uçabilecek duruma getirilebilmişti. B-24'lerin 44 tanesi uçaksavarlar tarafından düşürülmüş, bazıları Akdeniz'e düşmüş ve birkaç tanesi savaşta tarafsız konumda olan Türkiye'ye inerek enterne edilmişlerdi. B-24'lerden biri kalkışından 14 saat sonra üzerinde 365 mermi deliği ile Libya'ya dönmüştü.

Ploesti'deki Bombardıman Görevinden Uçaksavar Ateşi Altında
Üslerine Dönen B-24'lerin Yanan Rafineri Üzerinde
Kol Düzeninde Uçuşu
Fotoğraf: Wikipedia

Ploesti'deki Astra Romana rafinerisinin bombardımanı sırasında isabet alan 98 nci Bombardıman Grubu'na ait B-24M "Hadley's Harem" uçağı (Seri No.: 41-24311-L) Kıbrıs'taki İngiliz Üssüne geri dönerken Antalya yakınlarında, Manavgat'ın 200 metre açığında denize düşmüştü. Kurtulan yedi kişiden biri olan makineli tüfekçi Leroy Newton'un yardımıyla uçağın ön bölümü 1995 yılında denizden çıkarılmıştır. Onarımı yapılan uçağın ön bölümü halen İstanbul-Haliç-Hasköy'de bulunan Rahmi. M. Koç Müzesi'nde sergilenmektedir.

Antalya - Manavgat Açıklarında Denizden Çıkarılan
41-24311-L Seri Numaralı B-24M "Hadley's Harem" Uçağının
Rahmi M. Koç Müzesi'nde Sergilenen Ön Bölümü
Fotoğraf: Rmk-Museum.Org.Tr

7. SONUÇ:

Ploesti hava saldırısına katılan B-24 mürettebatının 440'ı hayatını kaybetmiş, 220'si esir edilmişti. Bombardıman sonrası müttefikler bazı rafinerilerde önemli bir hasar olmamasına rağmen, Ploesti'deki rafinerilerin üretiminin %66 oranında düştüğünü, Alman ve Romenler ise rafinerilerin azami kapasitesinin altında çalışmasına karşın genel olarak üretimde bir azalma olmadığını değerlendirmişlerdi. Bombalanan rafinerilerden Steaua Română hariç, diğerlerinde oluşan hasarın büyük çoğunluğu haftalar içinde onarılmış ve rafineriler tekrar üretime başlamışlardı.

 
 

Hazırlayan: Ercan ÇETİNERLER

 

Kaynak:

Kaynaklar: 

  Yurtdışı / Sıra No.: 24
Yurtiçi   / Sıra No.: 22