Ben Kimim

 
 
 

BİR YAZ GÜNÜ

 
 
Hava Pilot Yüzbaşı
Teoman SEVİNDİ
122. Filo / Çiğli-İzmir
2004
 

2004 yılının Temmuz ayında, 122'nci Filo Komutanlığında uçuş eğitiminin yoğun olduğu günlerden biriydi. Programı yetiştirebilmek için günde üç sorti uçmaya devam ediyorduk. Sıcaklar bastırmış, deniz sezonu çoktan açılmıştı.

T-37 B/C Tweety bloğunun üçüncü sortisiydi. Haftanın yorgunluğu sıcaklarla birleşince insanın dayanma limitlerini zorluyordu. Pilot adayı teğmenimle Görerek-16 sortisi planlanmıştı. Çalışma sahası içerisinde viril çalışmasına başlayana kadar klasik bir görerek sortisi şeklinde her şey normal gidiyordu. Aday viril çalışması için gerekli kontrolleri yapıp, viril çalışmasına başladı. Ben adayın GÖ-16 gibi ileri bir safha sorti uçmasının ve günün yorgunluğunun etkisiyle kontrolü tamamen adaya bırakmıştım. İki tane viril önleme çalışmasını takiben aday viril çalışması için burnu 40 derece yukarı kaldırıp, lövye tam geri ve tam direksiyon kumandası ile uçağı virile soktu. Virilin istikrar bulmasını takiben adayın çıkış kumandası vermesine rağmen uçak virilden çıkmamıştı. Derhâl adaya kumandaları bırakmasını ikaz ettim. Ama aday ikazıma cevap vermiyor, kumandaları bırakmıyordu. Tekrar ikaz etmeme rağmen aday kumandayı bırakmıyordu. Bu sefer bağırarak ve sertçe eline vurarak ikaz edince aday kumandaları bıraktı. Bu sırada hızlı bir şekilde irtifa kaybımız devam ediyordu. O an aklımdan pek çok düşünceyle birlikte brifingte konuştuğumuz virilden son çıkış deneme ve atlama irtifası gelmişti. Kumandaları aldıktan sonra derhâl virilden tek çıkış usulünü uygulamaya başladım. Ancak virilin dönüş yönünü algılayamıyordum. Bu zamana kadar T-37 B/C Tweety uçağı ile en az 1500 sorti uçmuş, adaylarıma fiziki olarak böyle bir şey olacağını anlatmıştım, fakat doğrusu ben bile böyle durumla karşı karşıya kalabileceğimi hiç düşünmemiştim. Virilin yönünü saptamak için daha önce defalarca eğitimini yaptığımız gibi ibre kontrolü yaptım ve ona göre çıkış kumandası verdim. Neyse ki uçak bu sefer çıkış kumandasını kabul etmişti. Önce dönüş yavaşladı, takiben 9000 feet'lerde uçak süzülerek virilden çıktı. O gün için virilden çıkış için belirlediğimiz son deneme irtifası 9600 feet idi. Yani uçak virilden çıkmasa ve bir kez daha virilden çıkış kumandası versek atlama limitlerinin altına inmek zorunda kalacaktık. Takiben sorti gereklerini tamamlayıp inişi gerçekleştirdik.

T-37 Jet Eğitim Uçağı

Sonuç olarak her gün tekrar tekrar yinelediğimiz ve belki de hiç kullanmayacağımızı düşündüğümüz eğitimlerin, söylemlerin ve en önemlisi kuramların bir gün hiç umulmadık bir anda işimize yaracağını ve hiçbir kuralın sebepsiz olmadığını aklımızdan asla çıkarmamalıyız. Bunun yanı sıra uçuş programını yetiştirirken aynı zamanda personelin yorgunluk durumunu ve uçuş emniyetini göz önünde bulundurmalıyız. Şartlar ne olursa olsun başımıza gelebilecek her türlü emercensi duruma karşı daima uyanık olmalıyız.