O. Şeref OKTAY |
Hava Pilot Yarbay |
İncirlik Meydanı |
Haziran 1992 |
|
1992 yılı Haziran ayında
İncirlik meydanında
intikaldeyiz. CF-104 Uçağında
Cross Service sonucu Erhaç’tan
sadece dahili yakıtla kalkmıştım
ve 3’lü kolun 2 numarasıydım.
Daha profilin ikinci bacağında
bir kartal tam widshield’in
ortasından kanopiye çarptı.
Uçaksavar mermisine karşı
dayanıklı olduğu söylenen
windshield boydan boya çatladı
ve tüm kanopi kana boyandı.
F-104 uçak motorunun ne kadar
hassas olduğunu bilmeyen yoktur.
Hemen motor saatlerini kontrol
ettim. %95 RPM civarında takatim
vardı ve motor normal çalışıyor
gibiydi. Başka bir kuşun da
motora girebileceğini düşünerek
gaz koluna hiç dokunmadım. Çünkü
öğretmenlerimiz bize stall’dan
korunmak için (Başka kuş veya
kuşların motora girmiş olması
ihtimalinden dolayı) yeterli
takat varsa gaz koluyla
oynamamayı öğretmişlerdi. |
Liderim uçağımı yakından
kontrol ederken ben de meydana
dönmüş yarı alet yarı görerek
şartlarda uçuyordum, meydan
kontrol sahasına girer girmez
rapcon’la temas ettik. Liderim
benim durumumu (önümü
göremediğimi, GCA hassas
yaklaşma talep ettiğimi)
Rapcon’a açıkladı ve emercensi
deklere etti. Bende bu arada
kara kara inişi nasıl yapacağımı
düşünüyordum. İşler ters gitmeye
görsün, meydana yaklaştıkça
görüş düşüyordu. Ve rapcon tüm
ikazlarıma rağmen sağlıklı
yaklaşma yaptırmıyordu. Ne baş
değişikliklerini ne de
irtifaları doğru dürüst
veremiyordu. Ben şu anda şu
irtifayı serbest kılmalıydı diye
düşünürken gerekli ikaz bir
türlü gelmiyordu. İkazlar çok
geç ve yanlış geliyordu. Liderim
ikaz üstüne ikaz ediyordu. Görüş
de hiç olmadığından kendisi de
görerek yaklaşmamda bana yardım
edemiyordu. |
Lider uçak CF-104D
olduğundan yakıtı daha da
azdı. Benim Hook bariyere
gireceğim aşikar olduğundan
bu kadar az yakıtla nasıl
bekleyeceğini düşünüyordu. 5
NM’e geldik. Meydan
görülmemişti ve irtifam son
yaklaşma yapabilecek
irtifadan çok yüksekti.
GCA’i tekrar ikaz ettim ve
alçalmaya başladım. Bu arada
motorda bir öksürme meydana
geldi. Motor saatlerine bir
kez daha baktım. EGT
saatinde küçük oynamalar
vardı ama RPM sabitti. Tüm
dikkatimi inişe verdim.
Rapcon belki tecrübesizlik
belki de yediği fırçalardan
dolayı tamamen susmuştu.
Koldaki herkes konuşuyordu.
Bu arada şansım dönmeye
başladı. Görüşümün saat 11
ile 1 arası hala olmasa da
görüş yanlardan tamamen
açılmıştı. 2 NM’e geldiğimde
birden pisti gördüm ama çok
uygunsuz bir yerdeydi. Pist
yaklaşık saat 11’de ve ben
iniş için çok yüksektim
Liderim Rapcon’a "Bu nasıl
yaklaşma, buradan nasıl
ineceğiz" diye bağırdı.
Burada bir ara verelim ve
durumu tekrar analiz edelim. |
- Yakıtlarımız çok kritik,
muhtemel bir pas geçme durumunda
benim tekrar bir yaklaşma yapıp
inişimi takiben Hook’tan
kurtulmamı bekleyecek kadar
yakıt diğer uçaklarda yok. |
- Motordaki öksürme, muhtemel
bir stall’un habercisi olabilir. |
- Görüşüm olmadığı halde
kolda yaklaşmak yerine önde
alçalma yapıyordum, çünkü gaz
kolu ile oynamıyorum. |
Sanırım en fazla 150
saatlik F-104 uçuşunun
verdiği tecrübesizlik ve
teğmenlik cesareti ile inişe
karar verdim. Uçağımı
yatırdım ve piste doğru
dalışa geçtim. İniş
takımlarını ve flapları
çoktan çıkarmıştım. %95 RPM
takat ve yüksek zaviye ile
süratim çok artmıştı. 240
Knot’la overrun’ı kat ettim
ve yanlardan yüksekliğimi
kestirerek uçağımı çok zor
da olsa oturttum. Ama çoktan
pistin orta hattına
gelmiştim. Hemen paraşütü
açtım ve Hook’u saldım.
Ancak süratin etkisiyle
paraşüt koptu gitti. Kasılıp
kalmış neler olacağını
bekliyordum. O süratle
birinci Hook bariyerini
geçtim. Panik içinde Hook’u
kontrol ettim. Evet Hook
salınmıştı. Tam bu arada
ikinci Hook bariyere
şiddetle girdim ve uçak
durdu. Hemen ekipler uçağın
etrafını sardı. O kadar
kasılmıştım ki aşağıdaki
Amerikalı’nın gaz kes
ikazını çok geç fark ettim.
RPM saatine baktığımda
devrin hala %95’de olduğunu
mecburiyetle gördüm. Motoru
durdurup indim ve
görevlilere acele etmelerini
diğer uçaklarında kritik
durumda olduğunu ikaz ettim.
Bir çok aksiliğe ve yanlışa
rağmen çok ucuz atlatmıştık.
Bu olayın çok önemli dersler
verdiğine inanıyorum ve
paylaşmak istediğim için
yazdım. Herkes kendine göre
sonuçlar çıkarabilir ama
sanırım şunlarda herkes hem
fikir olacaktır. |
- Harici meydandan dönüşte
yüksek irtifa ve alet uçuşu
yerine alçak irtifa profille
dön¬meye kalkmak, |
- Kötü hava, yedek meydan
veya emercensi durumları
değerlendirilerek brifing
yapmamak ve uygun yakıt
almamak, |
- Emercensi sonucu
uygulanacak usulleri düşünüp
değerlendirmemek, |
- Uçağın içinde oturanın
pilot olduğu dolayısıyla
kontrolün onda olduğunu
unutup, yer ünitesiyle aşırı
meşgul olmak, bunlar uçuşta
yaptığımız hatalardı. |
Kaynak:
Kaynaklar Sayfası Yurtiçi Sıra No: 28 |
|