Ercan ÇETİNERLER |
Emekli Hava İstihbarat Kıdemli
Başçavuş |
21-22 Temmuz 1974 |
Mürted-Ankara |
|
4'üncü Üs, 141'inci Filo'da
1969-1977 yıllarında sekiz yıl
süreyle harekât istihbarat
astsubayı olarak görev yaptım.
Görev yaptığım bu süre içinde en
güzel anılarımdan biri de
141'inci Filo'nun 21 ve 22
Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs'ta
yapmış olduğu muharebe
harekât görevleridir. |
1974 yılı Temmuz ayı
başlarında NATO ülkeleri Hava
Kuvvetleri'ne bağlı muharip
uçakların katıldığı Best Hit
atış yarışmalarının 4'üncü Üs
Komutanlığı'nın ev sahipliğinde
yapılacağı belli olmuştu. Bu
nedenle misafir olarak gelecek
filoların ağırlanması ve diğer
konularla ilgili hazırlıklara
başlanmıştı. Temmuz ayının ilk
haftasının sonlarına doğru
misafir filolar gelmeye başladı.
Misafir filolardan; İtalyan
F-104 filosunu 141'inci Filo,
Alman F-104 ve uçak tipini
hatırlamadığım İngiliz filosunu
142'inci Filo, ABD Hava
Kuvvetleri F-4 filosunu 182'inci
Filo ağırlamaktaydı. |
Hazırlıklar devam ederken
Filo Komutanımız Yıldoğdu
Karaoğlan Binbaşı beni
makamına çağırarak, Hava
Kuvvetleri'nden Alman Hava
Kuvvetleri'nde "radar prediction" kursu için
seçildiğimi belirten mesaj
emri geldiğini ve Etimesgut
Hava Hastanesi'nden sağlık
raporu almam gerektiğini söyledi. |
17 Temmuz çarşamba günü Etimesgut Hava
Hastanesi'ne gittim. Hava
Hastanesi'nde iki husus
dikkatimi çekmişti. Birinci
husus; Baştabibe çıkarılmam ve
baştabibin "Bu neyin muayenesi
şimdi" demesi, ikinci husus ise
19 Temmuz Cuma günü öğleden
sonra iki veya üç kez yapılan
"Tüm personel cumartesi ve pazar
günleri evinden ayrılmasın,
çağrıldığında hemen hastaneye
gelecek şekilde hazır olsun"
duyurusuydu. Mesai bitiminde
yarım kalan muayenelere
pazartesi günü devam etmek üzere
hastaneden ayrıldım. |
Mevsimin yaz olması nedeniyle
eşim ve çocuklarım İstanbul'a
ailesinin yanına gitmişlerdi.
Evde yalnızdım. Kıbrıs'ta Nikos
Sampson ENOSİS'i
gerçekleştirmek amacıyla 15
Temmuz'da Yunan Cunta
Hükümeti'nin de desteği ile
Makarios'a darbe yapmıştı. Bu
nedenle son derece gergin siyasi
ortam oluşmuştu. Akşam
haberlerini izlemek için
televizyonu açmış haber
bültenini bekliyordum. Son
derece gergin siyasi ortam
olmasına karşın televizyon haber
bülteninde dikkati çeken bir
olay anlatılmamıştı. Haber
bittikten sonra, hava durumu da
verilmemişti. Akşam saat 21:00
civarında televizyonda Dışişleri
Bakanı Turan Güneş ile bir
söyleşi vardı. Bu söyleşide de
dikkati çeken bir durum
görmemiştim. Hava Hastanesi'nde
yaşadıklarım ve televizyonda
haber bülteninden sonra
özellikle hava durumunun
verilmemesini birleştirdiğimde bir şeylerin normal olmadığına
kanaat getirerek, küçük bir
çantaya günlük gerekli olacak
havlu, tıraş takımı ve diş
fırçası gibi eşyaları
hazırlayarak kapının yanına
bıraktım. |
Saat 22:00 civarında kapı
çaldı. Kapıyı açtığımda filo
istihbarat subayı Ertan Tezgör
Üsteğmeni gördüm. Bana normal
bir ses tonuyla filo komutanı
"Seni filoya çağırıyor" dedikten
sonra kulağıma doğru eğilerek,
kısık bir sesle "Yarın Kıbrıs'a
çıkıyoruz" dedi. Şimdi kafamda
beliren şüpheler cevabını
bulmuştu. Çantam zaten hazırdı.
Hemen resmi elbisemi giydim,
minibüse bindik ve üsse doğru
yola çıktık. |
Saat 23:00 sıralarında Üsse
vardık ve Filo Harekât
Odasına gittik. Tüm filo
personeli Filo Harekât
Odası'nda toplu olarak Savaş
Harekât Merkezi'nden
verilecek emirleri
bekliyordu. Daha sonra
gecenin geç saatlerinde
bulabildiğimiz bir yerde
dinlenmeye çekildik. |
Ben hastanede sağlık
muayenesi işlemlerini
sürdürürken Best Hit atış
müsabakası için gelen misafir
filolar ülkelerine geri
dönmüşlerdi. |
20 Temmuz sabahı erken
saatlerinde tüm filo göreve
hazır bekliyorduk. F-104G
uçakları uçuş hattında yan yana
ve karşılıklı park etmiş, gövde
altına bir adet 750 libre'lik genel
maksat bombası yüklenmişti.
Silah astsubayları arkadaşlarım
bombaların üzerine tebeşirle
şimdi hatırlayamadığım anlamlı
yazılar yazmışlardı. Motor
çalıştırdıktan sonra
gerçekleştirilen ve yaklaşık
15-20 dakika süren kontrolleri
önceden yapılmıştı. Bir tek
motor çalıştırdıktan sonra
seyrüsefer atalet sistemi olan LN-3'nin devreye alınması
kalmıştı. LN-3 de "Flash"
modunda çalıştırıldığında kısa
sürede uçuşa hazır olacaktı.
Ancak 20 Temmuz'da filoya
herhangi bir görev verilmemişti. |
Filo Harekât Odası'nda
görevim, masamda bulunan
telsiz ve telefonu
kullanarak Savaş Harekât
Merkezi'nden verilecek
emirleri filo komutanımıza
aktarmak veya filo
komutanımızın verdiği
kararları Savaş Harekât
Merkezi'ne iletmekti. |
21 Temmuz saat 10:00
sıralarında Savaş Harekât
Merkezi'nden pilotların uçak
başı yapmaları ve kokpitte motor
çalıştırma için emir beklemeleri
talimatı verildi. Bu uçuş için
görevlendirilen pilotlar uçak
başı yaparak kokpitte beklemeye
başladılar. 15-20 dakika sonra
pilotların havanın sıcak olması
nedeniyle kanat altında
beklemeleri emri verildi. Hemen
uçuş hattına koşarak Savaş
Harekât Merkezi'nden verilen
talimatı pilotlara aktardım.
Daha sonra tekrar pilotların
kokpitte beklemeleri emri
verildi. Bu durum 2-3 kez
uygulanmıştı. En son
pilotlar kokpitte beklerlerken
Harekât Komutanımız Necdet
Gençaslan Albay telsizden aynen
"141 Filo, gidin yerle bir edin
orayı" emrini verdi. Daha önce
verilen emirleri uçuş hattının
orta noktasından iletmiştim.
Masamdan fırladığım gibi bu kez
uçuş hattının sağ tarafında ve
başta duran uçağa yöneldim.
Kokpitte Zeki Kılıç Yüzbaşı,
kokpite dayalı merdivende bir
uçak bakım astsubayı ile bir
şeyler konuşuyordu. Kendisine
doğru koştuğumu gören Zeki Kılıç
Yüzbaşı dikkatle beni izlemeye
başladı. Uçağa 10 metre kadar
yaklaştığımda durdum ve sağ
elimi havaya kaldırarak motor
çalıştırma işaretini verdim. Ben
motor çalıştırma işaretini
verdikten neredeyse 10 saniye
sonra yer takat cihazları
çalışmaya başlamıştı. |
Uçaklar motor
çalıştırdıktan ve LN-3
devreye girdikten sonra park
yerinden çıkarak rule
yapmaya başladılar. Kalkış
21'e yapılacağı için ana
pisti kat ederek emercensi
pistten kuzey pist başına
doğru yöneldiler. Uçakların
rulelerini takip ederken
pist başında uçakların
geçeceği güzergahın hemen
yakınında kombinezonlu,
başında kask olan bir
kişinin Üs Sancağı ile
beklediğini gördüm. Hafif
bir esintiyle şanlı
sancağımız dalgalanıyor ve
uçaklar birer birer önünden
geçiyorlardı. Bu görüntüden
çok etkilenmiştim. Gözlerim
dolmuştu. Daha sonra
uçaklar 21'e birer birer
kalkış yaptılar ve Mürted
Meydanı'nın güney batısında
bulunan Abdüsselam Dağı'nın
doğusundan güney
istikametine doğru gözden
kayboldular. |
F-104G uçaklarında yakıt
yükü; dahili depo + 2xtip tank +
2xpylon tank olmak üzere toplam
10.560 libredir. Bu yakıt
miktarıyla havada kalış süresi
yaklaşık iki saat
civarındadır. Uçaklar kalktıktan
sonra üs derin bir sessizliğe
bürünmüş, tüm personel heyecanla uçakların
dönüşünü bekliyordu. |
Uçakların havada kalış
süresi yavaş yavaş dolmaya
başlamıştı. Kısa bir süre
sonra ilk uçağın eksoz
dumanı Abdüsselam Dağı'nın
doğusunda ve daha güneyinde
görüldü. Direkt yaklaşmayla
03 pist başına inişini
tamamladı. Diğer uçakların
da eksoz dumanları
görülüyordu. Aralarında
belli uzaklığı koruyarak
inişe gelmeye başlamışlardı.
Zeki Kılıç Yüzbaşı ilk
inendi. Emercensi pistte rule yapmış ve ana pisti kat
ederek park yerine giriş
yapmıştı. Bu arada uçuş
hattında hem filo hem de
uçak bakım astsubayları
toplanmış uçağın
yaklaşmasını izliyorlardı.
Uçuş hattının en son
noktasında uçak durdu ve
Zeki Kılıç Yüzbaşı uçağın
motorunu durdurdu. Bu esnada
uçuş hattında biriken tüm
personel kuvvetli bir
şekilde Zeki Kılıç Yüzbaşıyı
alkışlıyorlardı. Zeki Kılıç
Yüzbaşı sandalye bağlarını
çözdükten sonra sırtında
paraşütüyle yüzü uçağa dönük
merdivenden indiği ve boy
hizasına geldiği sırada uçak
bakım astsubayları
merdivenden alarak bir süre
omuzlarda taşıdı. Bu arada
alkış ve tezahürat devam
ediyordu. Tüm uçaklar
verilen görevi yapmışlar ve
emniyetle park yerine
gelmişlerdi. |
141'inci Filo Kıbrıs Barış
Harekâtı'nda iki muharebe
taarruz
görevine katılmıştı. Bu
görevlerden birinde iki uçak
uçaksavar isabeti almıştı. Hasan Aksay Üsteğmenin uçağı sağ pike
flabı ve nozuldan, Temel
Özüdoğru Üsteğmenin uçağı sağ
tarafta kanopinin kapandığı
yerin orta noktasından, yaklaşık
30 santimetre aşağısında isabet
almış, 12.7 milimetrelik
uçaksavar mermi çekirdeği gövdede şekli
bozulmuş daire ve ortası
çıkıntılı şekilde duruyordu.
Daha sonra uçağı onaran uçak bakımcı astsubay
arkadaşlarım mermi çekirdeğini
çıkarmış ve Filo Harekât
Odası'nda Temel Özüdoğru
Üsteğmene vermişlerdi. |
|
141'inci
Filo
Uçucu Ve
Yer
Personeli |
Temmuz
1974,
Mürted-Ankara |
|
Önde
uzanan:
Hv.Plt.Yzb.
Yalım
Erel |
Çömelenler
soldan:
Hv.İsth.Kd.Çvş.
Kemal
Yetişkin,
Hv.İsth.Yzb.
Emrullah
Duryılmaz,
Hv.Plt.Ütğm.
İhsan
Aksoy,
Hv.Plt.Ütğm.
Ersan
Semerci |
Ayaktakiler,
soldan:
Hv.Plt.Yzb.
Erol
Mısır,
Hv.İsth.Ütğm.
Ertan
Tezgör,
Hv.Plt.Yzb.
Namık
Kemal
Aşıcı,
Hv.İsth.Kd.Üçvş.
Ercan
Çetinerler,
Hv.Plt.Yzb.
Erol
Yanmaz,
Hv.Plt.Kur.Bnb.
Yıldoğdu
Karaoğlan,
Hv.Plt.Ütğm.
Ferit
Yılmazok,
Hv.Plt.Yzb.
Sezai
Şener,
Hv.Plt.Yzb.
Zeki
Kılıç |
Merdivendekiler,
önden
yukarı:
Hv.Plt.Ütğm.
Şener
Aslan,
Hv.Plt.Ütğm.
Göksel
Erdöl,
Hv.Plt.Ütğm.
Temel
Özüdoğru |
|
|
Bir süre sonra harekât
sona ermiş, politik
görüşmelere başlanmıştı.
|
Hava Kuvvetleri'nden yarım
kalan sağlık muayenemin
tamamlanması için ikinci mesaj
emri geldi. Yurtdışı kurs için
gerekli olan işlemleri
tamamladıktan sonra Almanya'ya
gittim. |
Almanya'da kursta iken
İkinci Harekâtın başladığını
televizyon haberlerinden
öğrendim. Mesaiden sonra
astsubay gazinosunda her
akşam bir Alman astsubayı
televizyonda anlatılanları
İngilizceye çeviriyor ve
harekâtı bu şekilde takip
ediyordum. |
Yukarıda anlattığım harekâtla
ilgili anılarımın üzerinden
yıllar geçti. Kıbrıs Barış Harekatı
anılarımı dün yaşanmış gibi
hatırlıyorum. |
Kıbrıs Barış Harekâtı şehitlerimizi
rahmetle, gazilerimizi ve
görev alan tüm silah
arkadaşlarımı saygıyla
anıyorum. |
|