Sivil havacılıkta daha büyük uçaklarla, daha çok sayıda yolcu taşıyarak, uzun menzilli uçulan ve yoğun hava trafiği olan meydanlara inilerek yapılan uçuşlar.

FAA’nın1959 yılında koyduğu kural: 60. yaş gününe gelen pilotların 10′dan fazla yolcu taşıyan ticari havayolu uçaklarında görev almalarına getirilen yasak.

(After Burner) Gaz türbin motorlu uçaklarda gücü arttırmak için egsoz bölgesine ilave yakıt püskürten sistem

Hücrenin enerji ihtiyacını oksijenden sağladığı, kasların uzatılmış zaman aralıklarıyla orta düzeyli zorlanmasından başlayan ve yüksek kalp atım oranının korunduğu yürüyüş, bisiklet, yüzme vb. gibi egzersiz tipi.

(Anti-G Straining Maneuver) Pozitif G’ye karşı göğüs ve karın kaslarını germe, zorlu nefes tutma biçiminde yapılan manevra.

Uçaklarda yanal dengeyi kurmakta kullanılan kanatların arka dış tarafındaki kısım.

 (Almost Loss of Consciousness)Düşük G kuvvetlerinde görülebilen sinsi bilinç kaybı.

 (The Air Line Pilots Association, International)Dünyanın en büyük Havayolları Pilotları Derneği.

Hücrenin enerji ihtiyacını oksijenden bağımsız olarak sağladığı sporlarda kısa süreli yüksek güç elde etmek için yapılan ağırlık kaldırma, sprint koşu ve zıplama gibi egzersizler.

Pozitif G kuvvetlerinden koruyan, karın ve bacakları saran hava keseleriyle işlev gören korunma elbisesi.

63.000 ft’de (dış basınç 47 mmHg) basınçlı elbise gibi koruyucu teçhizat yoksa, vücut sıvılarının kaynamaya başladığı irtifa.

Uçucu personelde, uçak yolcularında, dalgıçlarda, alçak ve yüksek basınç odası operatörlerinde görülen, irtifa değişikliğine bağlı ortaya çıkan, basınç farkından kaynaklanan, çene bölgesi ve dişlerde meydana gelen ağrı.

İrtifa değişikliğine bağlı ortaya çıkan basınç farkının, sinüs kanallarının tıkalı olmasından dolayı eşitlenememesi sonucu sinüslerde meydana gelen ağrılı tablo.

Barometrik basınç değişikliği sonucu, içinde hava bulunan organlardaki gaz genişlemesine bağlı mekanik etkiler.

Acil iniş veya uçağın düşme durumlarında kafa ve omurgayı korumak için başın kollar arasına alınıp dizlerin üstüne eğilme pozisyonu.

 (Controlled Flight Into Terrain) Uçağın pilot kontrolünde (pilotta bilinç kaybı vs. olmadan) araziye çakılması.

(Combined Advanced Technology Enhanced Design G Ensemble) ABD Hava Kuvvetlerinde geliştirilmiş olan pozitif basınçlı solunum anti-G sisteminin adı. Pozitif basınçlı solunum, göğüs karşı basınçlı yelek ve tam kaplamalı anti-G suit hep birlikte kullanılır. Sistem + 4G’de çalışmaya başlar.

(Crew Resources Management) Uçuş ekibinin gerek birbirleriyle ve gerekse diğer uçaklarla ve yer ile olan iletişim ve işbirliği sorunlarının yönetimi.

Vurgun. Dış basıncın ani azalması sonucu azot gazının kan ve dokularda hava kabarcıkları biçiminde ortaya çıkmasına bağlı hastalıklar.

Acil nedenle (hava muhalefeti, sağlık sorunu vb.) farklı bir meydana iniş yapılması.

İrtifa değişikliğine bağlı ortaya çıkan basınç farkının eşitlenememesi sonucu özellikle inişte meydana gelen kulak tıkanıklığı.

Yüksek irtifada, basınç azalması nedeniyle düşük ısılarda biyolojik sıvıların kaynaması. (Bkz. Armstrong Hattı)

Uçağın kuyruk kısmında aşağı yukarı oynayan, sağ ve sol olmak üzere iki parçadan oluşan yatay kuyruğun parçası.

Kanatların altında yer alan, arkaya ve aşağı doğru hareket eden, iniş ve kalkış esnasında kanat kesitini uzatıp kısaltarak kanadın kaldırma etkisini arttırıp azaltmayı sağlayan parçalar.

Burun ve glottis kapalı iken ağız ve boğaz tabanının kasılması yoluyla östaki kanalını açmaya çalışan Valsalva versiyonu.

(Ground Controlled Approach) Kötü hava şartlarında pilota, telsiz vasıtasıyla emniyetli bir yaklaşma ve iniş sağlaması için mesafe ve irtifa bilgilerini veren yer istasyonu.

İyi niyetle yapılan bir tıbbi müdahalede kasti ihmal veya büyük bir hata yoksa ceza davası açılmasını engelleyen yasa.

Gri (flu) görüş. Yüksek G kuvvetleri altında retina kan akımının azalmasına bağlı olarak renk görüşünün azalması.

Boğazın bir şeyle tıkanması, boğulma ve nefes alamama durumlarında, hasta kişinin göbek üstünden göğsüne doğru önden veya arkadan baskı yaparak nefesi açma yardımı. 

Durum cayrosu düz uçuş gösterdiği halde, pilot kendini yatışta hissediyorsa, vücudunu hayalindeki his yanılgısına uygun şekilde bükmesi.

(Head up Display) F-16 uçağında kanopi camına dijital olarak yansıtılmış uçuş bilgileri göstergesi.

Uluslararası Havayolları Pilotları Dernekleri Federasyonu. (The International Federation of Air Line Pilots’ Associations)

(Instrument Landing System): Görerek alçalma ve iniş yapılamayan durumlarda aletle hassas iniş yaklaşması ve alçalması yaptıran yer sistemi.

Meridyenler ve zaman dilimleri geçilerek yapılan kıtalar arası uçak yolculuğu sonrası zaman farkından doğan semptomlar bütünü.

Ani kabin basıncı kaybı. Kanopi, kapı ve kapak arızaları sonucu kabin içi basıncın ani olarak azalması. Kokpit veya kabinde patlama sesi, duman (toz ve su buharı) oluşur, delik büyükse dışarı doğru uçuşmalar, gaz genişlemelerine bağlı dekompresyon hastalıkları ortaya çıkabilir.

Kon’lar retina merkezinde, fovea çevresinde yoğunlaşmış olup kuvvetli ışığı alfılayan; Rod’lar ise retina periferinde yoğunlaşmış, zayıf ışıklı nesneleri ve rengi algılayan hücrelerdir.

Yarım daire kanalları sabit bir açısal hıza dengelendiğinde, baş hareketleri yapıldığı zaman endolenfin akış yönünün değişmesine bağlı his yanılgısı.

(Low Attitude Navigation and Targeting Infrared for Night): Uçakların gece şartlarında düşük irtifada görev yapabilmesini sağlayan sistem.

Yarım daire kanallarının algılama eşiğinin altında bir yatış yapılınca, yatışın algılanmaması, uçağın düz gidiyormuş gibi algılanması, yatış hissi.

(Loss of Situational Awareness): Durum muhakemesinin ve farkındalığın kaybı.

Gece, sis gibi zayıf görüşün veya gökyüzü, bulut, deniz gibi monoton görüntülerin olduğu uçuş şartlarında pilotların gözlerini yakına odaklama eğilimi. Bu süreçte pilot kokpit camına veya uçak içine baktığı için dışarıyı gözlememekten doğan sorunlarla karşılaşabilir.

Yarım daire kanallarının saniyede 2,5 dereceden daha az yatışları algılayamaması.

(National Aeronautics and Space Administration): ABD’nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi.

(Near Loss of Consciousness): Düşük G kuvvetlerinde görülebilen sinsi, kısmi bilinç kaybı.

Hipoksi sonrası oksijen ikmalinin tekrar sağlanması ile paradoksal olarak gözlenen senkop.

Uçak açısal hareketteyken objelerin ters hareket ediyormuş gibi görünmesi.

Uçak lineer hareketteyken objelerin ters hareket ediyormuş gibi görünmesi.

Yerçekimsizlik yaratmak üzere büyük uçakların tırmanıp sonra serbest düşüş uçuşu.

İnsanın hareketlerini ve vücut pozisyonunu belirleyebilmesini sağlayan derin duyu. Cilt ve eklemlerdeki duyu hücreleri tarafından sağlanır.

Lövyenin ileri itilerek (push) göreceli -G maruziyeti sonrasında, birden lövyenin çekilerek (pull) +G’ye maruz kalma sonucu, görece düşük +G seviyelerinde gray out veya G-Loc olma.

(Radar Approach Control): Kontrol sahası içerisinde (10 nm) her türlü radar hizmet faaliyetlerini düzenleyen istasyon.

Uçağın uzun ekseni üzerinde yapmış olduğu sağa-sola yatış ve tono hareketleri.

Dikey stabilizelere kumanda ederek yaw hareketini yapmayı sağlayan pedal.

Uzay, kutup gibi zorlu koşullarda bulunan bazı insanların artan tahammül, azim, yaratıcılık ve azalan depresif durumları.

(Self Contained Underwater Breathing Apparatus): Özel bir dalış ekipmanı ile yapılan dalış.

(Software, Hardware, Environment, Liveware): Kazalarda insan faktörünün kavramsal modeli. Prosedür, Uçak, Uçuş ortamı, İnsan.

Bazı uçaklarda (F-16, Airbus) pilotun sağ yan tarafında bulunan pitch ve roll kumanda kolu.

Açısal hızlanma esnasında kişinin hızlanma hareketinin aksi yönde hareket ediyormuş gibi hissetmesi.

İvmelenme ya da yavaşlama sırasındaki yalancı dalış-tırmanış hissi.

Pilotun, uçuşu daha önceden çerçevesi çizilmiş usuller içinde yapması. Böylece farklı kişilerin görev aldığı uçuşlarda tektip hareket sağlanmış olur.

Uzay tutması. Yerçekimsizliğe bağlı olarak, bulantısız ve fışkırır gibi kusma olur.

Uçucu vertigosu; vestibüler yanılgı sonucu yön, pozisyon ve hareket algısının kaybedilmesi, geçici ilüzyon yaşantıları.

(Türkiye Airline Pilots’ Association): Türkiye Havayolları Pilotları Derneği.

Uçak ile aşağıdaki bir hastane gibi, farklı yerler arasında klinik bilgi, grafik, ses ve video görüntülerini göndermek için telekomünikasyon teknolojilerinin kullanılması.

Burun kanatları parmakla sıkılırken yutkunarak östaki’yi açmaya ve ear block’u gidermeye çalışan Valsalva versiyonu manevra.

(Time of Useful Consciousness): Faydalanılabilir bilinç zamanı. İrtifa ile paralel olarak artan hipoksi durumunda bilinçliliğin korunabildiği zaman süresi.

Pilot üzerindeki +G kuvveti arttıkça retina periferik kan akımının azalması sonucu görüş daralması; çevrenin dürbünden görünür gibi algılanması.

Belli yüksekliklerde ani ve değişken hava akımlarının oluşturduğu ve uçaklarda sarsıntı ile belirgin düşüşlere neden olan düzensizlik.

Burun elle kapatılıp ıkınma ve zorlu nefes verme hareketi yapılarak, tıkalı olan östaki kanalının açılıp orta kulağa bir miktar hava girmesini sağlayan manevra.

İç kulakta bulunan ve vücudun dengesini sağlamaya yardımcı olan organ. Koklea, üç yarım daire kanalı, utrikulus ve sakkulus’dan oluşur.

Wake turbulance: Öndeki uçağın kanat uçlarının yarattığı düzensiz hava akımı (vortex: girdap, wake: uçak izi).

Kurallara göre uçuşu kesilmesi gereken pilota yetkili kurul tarafından kontrollü uçuş verilmesi.

İş yükü, İşbâ. Pilotun kokpitte aynı anda birçok kumanda, bilgi akışı, emir, meteoroloji vs. ile uğraşarak uçuşa konsantrasyonunu kaybetmesi.