Antisosyal
Davranış:
Zihinsel
hastalıkların
tanısal ve
istatistiksel
değerlendirmesi
için hazırlanmış
uluslar arası
ölçütler vardır
(DSM IV). Bu
ölçütlerin yer
aldığı el
kitabında
antisosyal
kişilik
bozukluğu,
çocukluk ve
ergenlik
dönemlerde
başlayıp
yetişkinlikte de
devam eden ve
başkalarının
haklarına
saygısızlık ve
tecavüz etme
tutumlarının
belirgin olduğu
bir ruhsal
rahatsızlık
olarak
gösterilmektedir.
Bu kişiler kendi
davranışlarını
kötü olarak
görmedikleri
gibi, değişmeye
de istekli
değildirler.
40’lı yaşlardan
sonra kriminal
davranışlarda ve
uyuşturucu
kullanımında bir
miktar azalma
olasıdır; ama
hastalığın
gidişi kötüdür.
Tedavi çabaları
genellikle
sonuçsuz kalır.
Bazı ilaçlar
kısa süreli
yatışma
sağlayabilir;
hapishane ve
hastane
ortamlarında
grup
psikoterapileri
de yararlı
olabilir ama
uzun erimli
fayda veya
değişim elde
edilemez. |
Öykü:
2003
Ağustos’unda
Class-3 tıbbi
değerlendirme
sırasında AME
tarafından karar
verilmek üzere
Aeromedical
Certification
Division’a (AMCD)
sevk edilmiş 36
yaşında erkek
olgu. Dosyasında
psikiyatrik ve
psikolojik
değerlendirmeler
yanı sıra,
geçmişteki suç
ve cezalarına
ait resmi
belgeler de
bulunmakta. Bu
belgelere göre;
13-17 yaşlarında
araba
hırsızlığından
dolayı 7 kez
çocuk
hapishanesinde
tutuklu kaldığı,
17 yaşında
bıçakla dükkan
soymaktan 5 yıl
hapis yattığı,
edepsizce teşhir
suçundan 3 hafta
ceza evinde
kaldığı, 27
yaşında alkollü
araba
kullanırken bir
kişiyi
kaldırımda
sıkıştırmaktan
dolayı tekrar
tutuklandığı, 28
yaşında başka
bir kişinin
ismini
kullanarak
telefon almak ve
sahte kimlik
kullanmaktan, 34
yaşında da
telefon
sapıklığı
yüzünden
tutuklandığı
anlaşılmakta.
Eski patronuna 2
gün içinde
binlerce faks
çektiği
yönündeki
şikayetler ise
kanıtlanamadığından
ceza
verilmemiştir |
Psikiyatrik
özgeçmiş:
Belli bir hastalığı
yok. Ancak
gençliğinde
psikiyatrik
danışmanlığa
başvurma ihtiyacı
gösterdiği, bir süre
Alkolik Anonymus
toplantılarına devam
ettiği belgeli |
Sosyal ve aile
özgeçmişi:
Anne ve baba ayrı
yaşamakta. Okul
devresinde sürekli
kavga ettiği ve
notlarının çok düşük
olduğunu belirtti.
Hiç evlenmemiş.
Sigara ve ilaç
kullanmamakta,
cinsel sapması
olmadığını, hafta
sonlarında fazlaca
alkol almakla
birlikte yasal sorun
yaşamadığını
söylemekte. Kız
kardeşi ilaç
bağımlılığından
dolayı hapis cezası
almış, amca ve
halası da aynı
nedenle tedavi
görmüş. |
Ruhsal
muayene:
İyi giyimli, yer
ve durumu
hakkında
bilinçli ve
oryante, göz
teması kurmakta,
konuşması
normal,
düşünceleri
amaca yönelik.
Duygulanım
normal, yakın ve
uzak belleği
iyi. İçgörü ve
yargı işlevleri
zayıf.
Depresyon,
hezeyan,
halüsinasyon,
süisidal
düşünceleri yok. |
Test bulguları:
Dikkat, zihinsel
esneklik, sonuç
çıkarma ve psiko-motor
hızı ortalamanın
üstünde.
Dürtüsellik,
isyankarlık, riskli
tutumlara yatkınlık
bulguları dikkat
çekmekte. |
Uçuşa tıbbi
uygunluğu:
FAA, AMEX
kriterlerine göre;
özgeçmişinde açıkça
belli olan
eylemlerle, gözlenen
veya açığa çıkmış
aşikar kişilik
bozukluklarını
uçuştan elenme
nedeni sayar.
Antisosyal kişilik
bozukluğu olan
kişilerin
özgeçmişinde minor
(okuldan kaçma,
kurallara uymama)
veya major nitelikte
(kriminal suçlar,
alkol-madde
bağımlılığı,vs)
davranış
bozuklukları mutlaka
bulunur; bunlar uçuş
emniyeti için risk
faktörü sayılır ve
lisans verilmez. |
Sonuç:
Bu vaka AMCD
tarafından
tartışıldı. Yoğun
antisosyal öyküsü
bulunan bu kişinin
sertifikasyon isteği
kabul edilmedi. |
Kaynaklar: |
1.
Connolly
K.
Antisocial
Personality
Disorder
and
Medical
Certification.
Federal
Air
Surgeon’s
Medical
Bulletin.
Vol. 43,
No.4:
5-6,
2005 |
2.
DeHart
RL,
Davis JR
Fundamentals
of
Aerospace
Medicine
3rd Edit.
Lippincott
W&W 2002
p.411 |
Çeviri:
Dr.
Abdullah
Öksüz,
Doç.Dr.
Muzaffer
Çetingüç |
www.hvtd.org |
|
|