|
b. Sevr Barış Anlaşması’na Kadar
Olan Gelişmeler Ve Barış Antlaşması: |
|
Birinci Dünya Savaşı sonunda
Osmanlı Devleti 30 Ekim
1918'de Mondros Ateşkes
Anlaşması’nı imzalayıp savaş
halinin sona ermesini kabul
etmişti. Antlaşmanın
imzasından sonra İngilizler
Musul ve Mardin'i,
Fransızlar Adana, Maraş,
Urfa ve Antep'i, İtalyanlar
Antalya'yı askeri işgalleri
altına almışlardı. Savaşa
sonradan katılan Yunanlılar
da İtilaf Devletleri'nin
izni ve desteği ile 15 Mayıs
1919'da İzmir'i işgal
ettiler. Doğu Trakya'nın bir
kısmı Yunan kuvvetlerinin
eline geçti.Kurtuluş
Savaşı'nın gerçek ve yeterli
sebepleri: |
*
Mondros Ateşkes
Anlaşması'nın insafsızca
uygulanması. |
* Padişahın halkı değil,
kendisini, tahtını düşünmesi
ve böyle bir davranış içinde
bulunması. |
*
Mondros Antlaşması üçüncü
maddesi bahane edilerek
yurdun dört bir yanının
işgal edilmesi. |
*
Doğuda Ermeni ve Pontuslu Rumların Türk
halkına karşı düşmanca davranışları. |
*
Müttefikler tarafından
verilen sözlerin dışına
çıkılarak, Yunanlıların
İzmir'i işgal etmelerine
izin vermeleri ve
Yunanlıları desteklemeleri. |
Bu
durum karşısında harekete
geçen Milli Kuvvetler yer,
yer çıkan iç ayaklanmaları
bastırdıktan sonra Batı
Anadolu'da Yunanlılara ve
Güneyde Fransızlara ve diğer
işgal kuvvetlerine karşı
savaşa girişeceklerdi. |
Milli
mücadelenin amacı, Milletin
bağımsızlığını ve kayıtsız
şartsız egemenliğini
sağlamak ve devam
ettirmekti. |
23
Nisan 1920'de Ankara'da
açılan Büyük Millet Meclisi
ile kurulan Türkiye Büyük
Millet Meclisi Hükümeti'nin
ilk işi Ruslarla görüşmeler
yaparak askeri malzeme
yardımını sağlamak ve
düzenli bir ordu kurmak
kararı olmuştu. |
|
(a)Sevr Barış Antlaşması: |
|
19/26
Nisan 1920 tarihlerinde San Remo Konferansı'nda kararlaştırılan Sevr
Barış Antlaşması; Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasının
bir belgeye dayandırılması idi. 11 Mayıs 1920'de incelenmek
üzere Osmanlı Hükümeti'ne verilmişti. |
|
(b) Sevr Anlaşması’nın Kabulü: |
|
Padişah Vahdettin Sevr Barış
Anlaşması’nın sorumluluğunu
üzerine almak istemediği
gibi Meclisi de dağıttı.
Padişah antlaşma şartlarını
görüşmek için 22 Temmuz
1920'de Osmanlı Şurasını
topladı. Şura, eski Bahriye
Bakanı Topçu Rıza Paşa'nın
muhalefeti ile Sevr Barış
Antlaşmasını onayladı. Bunun
üzerine Osmanlı Hükümeti
Temsilcileri 10 Ağustos
1920'deSevr'de Sevr
Antlaşmasını imzaladılar.
Antlaşma 433 maddelik, aşağı
yukarı 150 büyük sayfalık
bir vesikadır. Ekleri,
haritaları bu miktarın
dışındadır. |
|
Sevr Antlaşmasını
İmzalayan
Heyet
|
|
Sevr
Anlaşması’nı iki taraf
delegeleri imzalamıştır.
Taraflardan birini esir
İstanbul Hükümeti teşkil
ediyordu. İstanbul Heyeti
Damat Ferit Paşa'yla, Hadi
Paşa, Dr.Rıza Tevfik ve Reşat Halis
Bey'den oluşuyordu. Karşı tarafta ise galip devletlerin
temsilcileri bulunuyordu. Bunlar İngiltere, Fransa ve
İtalya'dır. |
|
Sevr Antlaşması
Sonrası Anadolu
|
|
|
(c) Sevr Antlaşmasının İçeriği
(Özet olarak): |
|
İtilaf Devletlerince,
Osmanlı Devletini yok etmek
ve Türk Milletini boğmak
amacıyla hazırlanmış olanSevr Antlaşmasının en ağır
hükümleri şu suretle özetlenebilir. |
Rumeli sınırı: İstanbul
vilayetinin bugünkü
sınırıdır. Gelibolu
yarımadası Yunanlılara
verilmiştir. |
Batı sınırı: Kırkağaç -
Akhisar - Turgutlu - Ödemiş
- Tire - Söke hattının
batısı Yunanlılara
verilmiştir. |
Güney sınırı: Mardin - Urfa
- Gaziantep - Osmaniye'nin
kuzeyinden geçmektedir. Bu
sınırın güneyi Fransızlara
verilmiştir. Bundan başka
Diyarbakır, Elazığ, Sivas ve
Tokat bölgeleri Fransız
nüfuz bölgesine verilmiştir. |
Doğu Vilayetleri: Doğu
vilayetlerinde bir
Ermenistan Devleti kabul
edilmiş olup, bölgenin
tayini, Amerika
Cumhurbaşkanı Wilson'un
kararına bağlanmıştır.
Wilson, Ermenistan olarak,
Tirebolu, Gümüşhane,
Erzincan, Muş, Bitlis,
Erzurum ve Van vilayetlerini
tasarlamış bulunuyordu. |
Boğazlar bölgesi: Kocaeli
yarımadası - İzmit -
Bursa'nın kenarı - Edremit
hattının kuzeyi ve Rumeli bu
bölgeye katılmaktadır. Bölge
"Boğazlar Komisyonu" adı
altında İngiliz idaresine
bağlanmaktadır. |
İtalyan nüfuz bölgesi:
Silifke - Ulukışla - Niğde -
Aksaray - Ilgın - Akşehir - Afyonkarahisar - Kütahya hattının güney
bölgesidir. Yani şimdiki Antalya - Muğla - Denizli ve Konya
vilayetlerini kapsamaktadır. |
|
Sevr Antlaşmasına
Göre Türkiye'nin Taksimi
|
|
—İstanbul Hükümeti, antlaşma
hükümlerini Anadolu'ya kabul
ettiremezse ve azınlık
hakları ile hayatlarını
koruyamazsa, İstanbul
vilayeti Osmanlı Devletinden
alınacaktır. |
—Boğazlar: Ayrı bayrağı ve
bağımsız bütçesi olan bir
komisyon idaresinde
olacaktır. Boğazlar
Komisyonu'nda Karadeniz'de
kıyısı olan bütün
devletlerin üyesi
bulunmasına karşın,
Türkiye'nin üyesi
bulunmayacaktır. |
—Sevr Antlaşması
uygulanmaya başlandıktan
bir yıl sonra, Kürtler
isterlerse bir Kürdistan
Devleti kurulacaktır.
Türkler bu devleti
tanımaya mecbur
olacaktır. |
—İzmir ve dolayları, beş
yıl süre için resmen
Osmanlı egemenliği
altında bulunacaktır.
Fakat Osmanlı Devleti bu
egemenliğin icrasını
Yunanlılara bırakmıştır.
Beş yıl sonra İzmir'deki
yerel parlamento bu
bölgenin Yunanistan'a
katılmasını
isteyebilecektir. |
KARA, DENİZ VE HAVA
KUVVETLERİNE AİT
HÜKÜMLER:
|
—Kara Kuvvetleri: 700
padişah muhafızı, 35.000
jandarma, 15.000
jandarmayı takviye edici
kara askeri olmak üzere,
toplam olarak 50.700
kişi olacaktır.
Birleşmiş Milletlere
veya tarafsız devletlere
mensup subaylar %15
oranında Osmanlı
jandarmasının
komutasına, teşkiline ve
eğitimine
katılacaklardır. |
—Deniz Kuvvetleri:
Limanlarda enterne
edilmiş bütün harp
gemileri İtilaf
Devletlerine teslim
edilecektir. Yalnız
inzibat ve balık ava
için 600 tonilatoyu
aşmayan 7 gambot ve 100
tonilatoyu aşmayan 6
torpido bulunacak, deniz
subay ve erlerinin
sayısı müttefikler arası
bir komisyon tarafından
tayin edilecektir. |
—Hava Kuvvetleri: Hava
kuvvetleri kurmak ve
bulundurmak yasaktır. |
—Ağır top, zırhlı, tank
olmayacaktır. |
—Müttefiklerin izni
olmadan birlikler yer
değiştiremeyecektir. |
—Seferberlik tedbirleri
alınamayacaktır. |
—Askeri birlik
mensupları gönüllü ve
maaşlı olacak, subay ve
erler için din, ırk,
mezhep farkı
aranmayacaktır. |
—Askeri sanayi
kaldırılacaktır. |
Türk Maliye Bakanlığı ve
Türk parlamentosunda
tertip edilen bütçe,
müttefikler arası bir
komisyonda incelenmeden
geçerli sayılmayacaktır. |
NOT: Bu antlaşma;
Kapitülasyonlar, harp
esirleri, deniz
ticareti, gümrükler,
zararların ödenmesi,
Mondros Ateşkes
Antlaşmasındaki işgal ve
kontrol haklarının
muhafazası, azınlıklar
ve hatta şahsi
bağlılıklara kadar Türk
vatanı ve egemenliği
aleyhine en ağır
hükümleri de içine
almaktadır. |
|
(d) Sevr Antlaşmasının Türk
Halkı Üzerindeki Etkileri: |
|
Sevr Antlaşması Türk
halkı ve hele aydınları
arasında bir yeis,
bitkinlik, ümitsizlik ve
teslimiyet ruhu
yaratacak yerde bunun
tersine olarak direniş
ruhunu kamçılamamıştı.
Bu ruh Anadolu'da
yürüyen Milli Mücadeleyi
ve Mustafa Kemal Paşa
cephesini beslemiş, şu
gerçeklerin ortaya
çıkmasını da sağlamıştı.
|
(I) Artık bir İstanbul
Hükümeti yoktur.
Padişah, bir gölge
bile değildir.
İstanbul Hükümeti'nin
siyasal ve diplomasi
yoluyla kazanacağını
ilan ettiği ve bazı saf insanların inandığı
hareket tarzının bir hayal olduğu
görülmüştür. |
|
(II)
Düşmanlardan insaf ve atıfet beklemek
boştur. |
|
|
(III) İmzalanan
antlaşma baştanbaşa hatadır ve haksızlıktır. |
|
|
(IV) Milletin
hak ve istiklalini demek ki ancak milletin
mücadelesi kurtaracaktır. |
|
(V) Şu halde Mustafa
Kemal Paşa'nın
giriştiği
direniş ve dayatma
yolu doğrudur.
Millet esarettin
ancak bu yolla
kendini
kurtarabilir. |
O halde tek çıkar
yol Milli Mücadele
ve Milli Kurtuluş
Hareketi yoludur.
Bunu müdrik olan
Türkiye Büyük Millet
Meclisi 19 Ağustos
1920 tarihli
oturumunda Sevr
Antlaşmasını
imzalayanları ve bu
davranışı onaylayan
Osmanlı Şurasında
bulunanları vatan
haini olarak kabul
ederek, antlaşmaya
uyulmayacağını ilan
etmişti. |
|
(2) Sevr Antlaşması Öncesi Türk
Hava Kuvvetleri Uçak İstasyonları (1919): |
|
Hava Kuvvetleri
Müfettişliğinin 8
Aralık 1918 tarihli
emrine göre
Yeşilköy'de 1 nci
sınıf, İzmir, Konya
ve Erzurum'da 2 nci
sınıf uçak
istasyonlarının
kurulması
planlanmıştı.
Kurulması planlanan
ikişer uçak bölüklü
birlik için personel
atamaları ayrı, ayrı
görülmektedir. |
|
(a) 1 nci Sınıf Yeşilköy Uçak
İstasyonu: |
|
Yeri |
Komutanları |
Komutan
Yardımcıları |
Safraköy/Yeşilköy |
Rasıt
Bnb. Mehmet Ali Okar / Selanik, 1918 -
Mart
1919 |
Rasıt
Yüzbaşı Ahmet Nüzhet / Şam |
Kartal/Maltepe |
Rasıt Binbaşı
Latif, Nisan 1919 - Mart 1920 |
Pilot Yüzbaşı
Fazıl, İskodra Mayıs - Haziran 1920 |
Rasıt
Yüzbaşı İsmail Hakkı/İstanbul Nisan 1920 |
Rasıt
Yüzbaşı Sadettin
8 Haziran 1920
|
|
|
(I)
Uçak İstasyon Pilotları
(Yeşilköy): |
|
Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Nereden Atandığı |
Uçuş Şube Müdürü |
Pilot |
Yüzbaşı |
Fazıl |
İşkodra |
9 ncu Bölük |
Uçuş Şube Öğretmeni |
Pilot |
Üsteğmen |
Hasan Fehmi |
Yemen |
Almanya |
Uçuş Şb. Uçuş Heyeti |
Pilot |
Astsubay
|
Vecihi |
İstanbul
|
9 ncu Bölük |
Uçuş Şb. Uçuş Heyeti |
Pilot |
Astsubay
|
Halil |
İstanbul
|
Bölükten |
Uçuş Şb. Uçuş Heyeti |
Pilot |
Astsubay
|
Bezmi |
İstanbul
|
1 nci Bölük |
Uçuş Şb. Uçuş Heyeti |
Pilot |
Astsubay
|
A. Cemal |
İstanbul
|
? |
|
|
(II) Uçak
İstasyon Rasıtları
(Yeşilköy): |
|
Atandığı Yer : |
Sınıfı : |
Rütbesi:
|
Adı : |
Memleketi : |
Nereden Atandığı : |
Refakat Şubesi |
Rasıt
|
Teğmen |
Hasan Basri |
Maraş |
Pilotaj Eğitimi |
Rasıt Şb. Müdürü |
Rasıt
|
Yüzbaşı |
İzzettin |
Afyon |
3 ncü Bölük |
Rasıt Şb. Öğ.
|
Rasıt
|
Üsteğmen
|
Cemal |
Rodos |
Hv.Kuvvetlerinden |
Rasıt Şb. Öğ.
|
Rasıt
|
Üsteğmen
|
Hüseyin Mazlum |
Üsküp |
Hv.Kuvvetlerinden |
Rasıt Şb. Öğ.
|
Rasıt
|
Üsteğmen
|
Hüseyin Hüsnü |
İstanköy |
3 ncü Bölük |
Fen Şubesi
|
Pilot
|
Üsteğmen
|
Mithat |
İstanbul
|
Hv.Kuvvetlerinden |
Fabrika Müdürü |
Makina |
Üsteğmen
|
Aziz |
İstanbul
|
Fabrika |
Foto Şube Müdürü |
Rasıt |
Üsteğmen
|
Süleyman Sırrı |
İstanbul
|
Refakat Şubesi |
Muh. ve Hiz.Bl.K. |
Aday
|
Üsteğmen
|
Salim |
İstanbul
|
Yeşilköy İstasyonu |
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Fazıl |
|
|
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Ferit |
|
|
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Yakup |
|
|
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Murat |
|
|
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Osman |
|
|
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Kemal |
|
|
İstas. Pilot Adayı
|
Aday
|
Astsubay
|
Vecihi (GÖYNÜMER) |
İstanbul |
|
|
|
(III)
1 nci Bölük Personel Durumu
(Yeşilköy 1919 - 1920): |
|
Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Nereden Atandığı |
Bölük Komutanlığı
|
Rasıt |
Yüzbaşı
|
İsmailHakkı |
İstanbul |
Konya (gelmedi) |
Bölük Komutanlığı
|
Rasıt |
Teğmen |
OsmanTayyar
|
Selanik
|
Yeşilköy Uçk.İst. |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Üsteğmen |
H. Avni (ARIKÖK)
|
Manastır
|
6 ncı Bölük |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Astsubay
|
Hasan Fehmi |
Maltepe/İst.
|
6 ncı Bölük |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Astsubay
|
Nurettin |
İzmit
|
6 ncı Bölük |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Onbaşı
|
Max Suchin
|
Viyana
|
6 ncı Bölük |
Bölük Rasıdı |
Rasıt |
Üsteğmen |
Sadettin (ARIPEK |
İstanbul
|
Pilotaj Eğitimi |
Bölük Rasıdı |
Rasıt |
Üsteğmen |
M. Sabri
|
İstanbul
|
5 nci Bölük |
Bölük Rasıdı |
Rasıt |
Üsteğmen |
C. Sami
|
Edirne
|
9 ncu Bl.K.V. |
Bölük Rasıdı |
Rasıt |
Teğmen
|
Sıtkı (TANMAN)
|
İstanbul
|
Konya (gelmedi) |
Bl. Hesap Memuru |
Sivil
|
Hesap Me.V.
|
M. Sami |
Sivas
|
Yeşilköy Uçk.İst. |
Bl. Tüfek Ustası
|
Sivil
|
Tfk.Us.IV
|
Hüsnü (KALKANDELEN) |
Kalkan |
Yeşilköy Uçk.İst. |
|
|
(IV)
2 nci Bölük Personel
Durumu (Yeşilköy 1919 -
1920): |
|
Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Nereden Atandığı |
Bölük Komutanı |
Pilot
|
Yüzbaşı
|
Sadettin |
İstanbul |
9 ncu Bölük |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Astsubay |
Hayrettin |
- |
7 nci Bölük |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Astsubay |
Halil |
Yozgat
|
Yeşilköy Uçk.İst. |
Bölük Uçuş Heyeti |
Pilot
|
Astsubay |
H. Basri |
Edirne
|
Yeşilköy Uçk.İst. |
Bölük Rasıdı
|
Rasıt
|
Üsteğmen |
Hüseyin Haki |
Zile |
Yeşilköy Uçk.İst. |
Bölük Rasıdı
|
Rasıt
|
Üsteğmen |
Lütfi Fikri |
Gümüşhane |
17 nci. Bl.K.V. |
Bölük Rasıdı
|
Rasıt
|
Üsteğmen |
Hüseyin Hüsnü |
Ankara
|
Pilotaj Eğitimi |
Bölük Rasıdı
|
Rasıt
|
Teğmen
|
O. Avni (OKAR) |
Selanik
|
Hava Deposu |
|
|
(V) 1
nci Sınıf Yeşilköy Uçak
İstasyonu Uçak Durumu: |
|
ALBATROS
D-III/Keşif-Eğitim 100 Beygir (7 adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
AKD 8 |
5028 |
1736 |
AKD 12 |
5062 |
1770 (Motorsuz) |
AKD 13 |
3243 |
1717 |
AKD 15 |
3249 |
1723 |
AKD 17 |
3245 |
1719 |
AKD 18 |
5054 |
1762 |
AKD 20 |
5052 |
1760 |
AKD 21 |
5048 |
1756 |
AKD 25 |
5044 |
1735 |
AKD 26 |
5090 |
1798 (Yeşilköy'de kaldı) |
AKD 30 |
5040 |
1748 |
AKD 31 |
5026 |
1734 |
AKD 32 |
5046 |
1754 |
- |
5075 |
1783
|
|
|
Albatros D III |
|
|
(VI) 1
nci Sınıf Yeşilköy Uçak
İstasyonu Uçak Durumu: |
|
ALBATROS
C-II/Silahlı-Keşif 160 Beygir (7 Adet) |
Osmanlı Askeri No. |
Alman Askeri No. |
Fabrika
No. |
AK 4 |
448 |
1016 (Yeşilköy'de kaldı) |
AK 8 |
- |
191 |
AK 39 |
236 |
676 |
AK 42 |
234 |
522 |
AK 59 |
217 |
545 (Yeşilköy'de kaldı) |
AK 60 |
214 |
512 |
AK 80 |
238 |
556 (Yeşilköy'de kaldı, okul
tayyaresi) |
|
HALBERSTAD D-V/Av
120 Beygir (10 Adet) |
Osmanlı Askeri
Numarası |
Alman Askeri
Numarası |
Fabrika Numarası |
413/16 |
227 |
? |
- |
415/16 |
229 |
HK1
|
2314/17
|
261 (Yeşilköy'de kaldı)
|
HK 4 |
2319/17
|
266 |
HK 8 |
3501/17 |
494 |
HK 21 |
3504/17
|
497 (Motorsuz) |
HK 22 |
3505/17 |
498 |
HK 26 |
3509/17
|
502 (Motorsuz) |
HK 31 |
3421/17 |
514 (Motorsuz) |
HK 28 |
3524/17 |
517 |
|
|
Halberstad D - V |
|
AEG
C-IV/Silahlı-Keşif 160 Beygir (7 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası
|
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
- |
7093 |
5667 (Motorsuz) |
- |
7097 |
5671 " |
- |
7098 |
5672 " |
- |
7099 |
5673 " |
- |
7109 |
5683 " |
- |
7110 |
5684 " |
- |
7111 |
5685 (Yeşilköy'de kaldı) |
|
|
AEG C-IV
|
|
AEG
C-IV/Silahlı-Keşif 200 Beygir (1 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
- |
7609 |
4569 |
|
ALBATROS C-I/Av
160 Beygir (1 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
- |
927 |
727 |
|
|
Albatros C-1
|
|
NIEUPORT
D-XVII/Av 70 Beygir (2 Adet) |
(1'i motorsuz. Rusya'dan salla
taşınırken sahile vurup el konulanlardandır.) |
|
|
Nieuport D-XVII
|
|
FOKKER D-I/Av 120
Beygir (5 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
FD 1 |
161 |
895 (Yeşilköy'de kaldı) |
FD 4 |
181 |
904 " " |
FD 6 |
171 |
900 " " |
FD 7 |
151 |
703 " " |
FD 8 |
1903 |
941
" " |
|
FOKKER D-VII/Av
160 Beygir (7 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
- |
5203 |
5749 (Yeşilköy'de kaldı) |
- |
5291 |
5980 |
- |
5297 |
5896 |
- |
5303 |
5902 |
- |
5331 |
5950 |
- |
5332 |
5981 |
- |
5336 |
5395 |
|
Yeşilköy'de
61tayyare vardı.
Bunlardan 45'i
Maltepe'ye
götürülmüştü. |
|
Fokker D-VII
|
|
LVG C - IV Silahlı Keşif, 200
beygir (1 Adet)
|
Osmanlı Askeri
Numarası |
Alman Askeri
Numarası |
Fabrika Numarası |
- |
7609 |
4569 |
|
|
LVG C-IV
|
|
ALBATROS C - II
Silahlı keşif, 160 beygir (7 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
AK 4 |
448 |
1016 (Yeşilköy'de kaldı) |
AK 8 |
- |
191 |
AK 39 |
236 |
676 |
AK 42 |
234 |
522 |
AK 59 |
217 |
545 (Yeşilköy'de kaldı) |
AK 60 |
214 |
512 |
AK 80 |
238 |
556 (Okul
tayyaresi, Yeşilköy'de kaldı) |
|
|
Albatros B-1 |
|
ALBATROS B -
III, Keşif / Eğitim, 100 Beygir (7 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numara |
Fabrika Numarası |
A 13 |
200/15
|
578 (Motorsuz) |
A 14 |
201/15 |
579 (Yeşilköy'de kaldı,
motorsuz) |
A 15 |
202/15 |
580 (Yeşilköy'de kaldı,
motorsuz) |
A 16 |
203/15 |
281 (Motorsuz) |
A 17 |
204 |
582 (Yeşilköy'de kaldı) |
A 18 |
- |
583 ( Yeşilköy'de kaldı) |
|
Yeşilköy'de 61
uçak vardı,
bunlardan 45
adedi Maltepe'ye
götürüldü. |
1917 yılında
hava sınıfına
geçen ve
önyüzbaşı
rütbesinde har
malulü olarak
Ordudan ayrılan
Hamdi ÇAYPINAR, 1918 - 1920 yıllarındaki
durumu şöyle anlatıyor. |
"1918 yılında
meslek dışı
birisi gelip de
Yeşilköy Tayyare
İstasyonu'nun
halini görse,
orayı Osmanlı
İmparatorluğunun
biricik hava
eğitim ve
öğretim
merkezinden
ziyade, hava
müzesine ait
dağınık, perişan
bir depo
görünümünü
verirdi. Sebebi
de bu
hangarlarda 1912
yılından
itibaren
muhtelif
milletlere ait
tayyarelerden
tutun da Dünya
Savaşının
devamınca
Almanlar
tarafından
yapılan eski,
modası geçmiş
her tipten bir,
iki, üç tayyare
vardı. |
İstasyonda bir
tamirhane ve iyi
tertiplenmiş
malzeme deposu
vardı. İtilaf
Devletleri
İstanbul'a
gelince üç gün
içinde
İstasyonun
boşaltılarak
kendilerine
teslimini
istediler. Doğal
olarak bu mümkün
olmadı. Kışın
şiddetle devam
ettiği bir anda
bütün malzeme
İstasyon dışına,
karlar üzerine
atıldı. Oradan
sahile taşındı
ve Maltepe'ye
nakledildi.
Boşaltma ve
taşınmada
tayyare ve
malzemenin
yarıdan fazlası
harap oldu ve
hasara uğradı." |
|
(VII)
Maltepe İstasyonu
Uçak Durumu (Özet): |
|
Maltepe Tayyare
İstasyonu
Komutanlığının
Hava Kuvvetleri
Müfettişliğine
gönderdiği 17
Kasım 1919
tarihinde
2261/1376 sayılı
yazı ekindeki
tayyare durumu
özeti şöyle idi. |
Uçak Tipleri |
Yeşilköy'de Mevcudu (Adet) |
Maltepe'ye İntikal Eden |
Açıklama |
Albatros D-III
|
14 |
13 |
|
Albatros C-II
|
7 |
3 |
|
Albatros C-I |
1 |
1 |
|
Albatros B-III
|
7 |
3 |
Çift kumand |
A.E.G. C-IV |
7 |
6 |
|
L.V.GC-IV
|
1 |
1 |
|
Fokker D-Ive D-IV |
12 |
7 |
D-VII 185 Beygir |
Halberstad D-V
|
10 |
9 |
Bazıları ARCUS |
Toplam
|
61 |
45 |
|
|
16
tayyare
Yeşilköy'de
kaldı. B Çift
kumand, C Keşif,
D Av tiplerini
gösterir. |
|
(b)
2 nci Sınıf
Seydiköy - İzmir
Tayyare
İstasyonu: |
|
Birinci Dünya
Savaşı sonunda 5
nci Tayyare
Bölüğü üç adet
A. E. G. C-IV ve
iki adet Albatros C-II olduğu halde toplam beş uçak ile
İzmir'de bulunuyordu. Ayrıca Güzelyalı'da bir Deniz Tayyare
Bölüğü vardı. 5 nci Bölüğün uçucuları 9 Kasım 1918'e kadar
eğitim ve keşif uçuşlarına devam etmişlerdi. |
|
(I) 1919 Yılı Mayıs Ayına Kadar
İzmir'deki Havacılar: |
|
Pilotlar : |
Üsteğmen Zekeriya |
Üsteğmen Emin Nihat (Subaşı) |
Üsteğmen Reisky (Polonyalı) |
|
Rasıtlar : |
Üsteğmen Mehmet Nuri |
Üsteğmen İbrahim Nafiz (İşkodra) |
Üsteğmen H. Hüsnü Bilge |
Teğmen Celal Bayraktaroğlu |
|
|
(II) 1919 Yılı Mayıs Ayına Kadar
İzmir'deki Tayyareler: |
|
3 adet
A.E.G. C-IV/Silahlı keşif 160 Beygir
2 Adet
Albatros C-II/Silahlı Keşif
|
Osmanlı Askeri
Numarası |
Alman Askeri
Numarası
|
Fabrika Numarası |
- |
7108 |
5682 |
AEG-5 |
7066 |
5636 |
AEG-7 |
7064 |
5638 |
ALBATROS C-2
|
? |
? |
|
Uçuşlar Emin
Nihat,
Zekeriya ve
Polonyalı Raysky tarafından yapılıyordu.
24 Kasım'da Reisky, yedek subaylar ve erlerin çoğu terhis
edildi. Uçuşlar durdu, fakatbölük iskelet halinde kaldı.
Yeni teşkilat değişikliği sebebiyle Filistin ve Suriye'den
Konya'ya gelen hava birlikleri personeli ve malzemelerini
İzmir'de uçak istasyonuna katılmaları bekleniyordu.
|
|
(III) 4 ncü Tayyare Bölüğü'nün
İzmir İstasyonu'na Bağlanışı: |
|
Hava
Kuvvetleri
Müfettişliği'nin
22 Aralık
1918 tarih
ve 4448
sayılı
Harbiye
Bakanı Cevad tarafından verilen emre göre İzmir'de kurulacak
2 nci Sınıf Tayyare İstasyonu ile bu istasyona bağlı 4 ncü
ve5 nci Bölüklerin teşkilini sağlayacak personel atanmaları
aşağıdaki çizelgelerde olduğu gibidir. |
Tayyare
İstasyonuna Personel Atamaları: |
Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
Komutan Vekili |
Rasıt
|
Yüzbaşı |
Halit |
Bilecik |
15 nci Bl.K.lığı |
Komutan Vekili |
Rasıt
|
Yüzbaşı |
Rasim |
Zile |
16 ncı Bl.K.lığı |
Refakat Subayı |
Topçu |
Üsteğmen |
Nafiz |
İşkodra |
5 nci Bölük |
İst. Tyy.ciliğine |
Gedikli
|
Çavuş |
A. Cemal |
Turgutlu |
2 nci Bölük |
İst. Tyy.ciliğine |
Gedikli
|
Çavuş |
Remzi |
İstanbul |
4 ncü Bölük |
Tam. Md.lüğüne
|
Sanayi Sb |
Üsteğmen
|
Rifat |
İstanbul |
Yeşilköy Tyy.İstas. |
İst. Ambar Me |
Süvari
|
Yüzbaşı
|
A. Şevki |
Ankara |
5 nci Bölük |
Hiz.ve İnz.Kıtası |
Piyade |
Yüzbaşı
|
Mustafa |
İstanbul |
12 nci Bl.V.tinde |
İnz.Kıt.Tk.Sb.lığı
|
Piyade |
Üsteğmen |
A. Şükrü |
Girit |
9 ncu Bl.İnz.Sb. |
İst.Hesap Memuru |
Lv.Hesap |
? |
M. İsmail |
Girit |
5 nci Bl.Hsp.Me. |
|
|
(IV) 4 ncü Tayyare Bölüğüne
Yapılan Atamalar: |
|
Barış
Zamanı Geçici Kadroya
Göre 4 ncü
Tayyare Bölüğüne
Atanan
Personelin
Listesi |
Atandığı Yer |
Sınıfı
|
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
4 ncü Tayyare Bl.K.
|
Pilot
|
Yüzbaşı
|
M. Ali |
Serez |
4 ncü Tay.Bl.K. |
4 ncü Tay. Bl .Rasıdı |
Pilot
|
Üsteğmen |
Bahattin |
Yanya |
4 ncü Bölük'te |
4 ncü Tay .Bl. Rasıdı |
Pilot
|
Üsteğmen |
Cemal |
İstanbul |
Kuvayı Hv.Müfrezesi |
4 ncü Tay. Bl. Rasıdı |
Pilot
|
Üsteğmen |
M. Nuri |
İstanbul |
5 nci Bölük'te |
4 ncü Tay. Bl. Rasıdı |
Pilot
|
Teğmen
|
İ. Hakkı |
Manastır |
15 nci Bölük'te |
4 ncü Bl.Tay.ciliğine |
Pilot
|
Üsteğmen |
E. Nihat |
Şumnu |
3 ncü Bölük'te |
4 ncü Bl.Tay.ciliğine |
Pilot
|
Sivil
|
Behçet |
İstanbul |
15 nci Bölük'te |
4 ncü Bl.Tay.ciliğine |
Pilot
|
Başçavuş |
Fethi |
İstanbul |
Yeşilköy
|
4 ncü Bl.Tay.ciliğine |
Pilot
|
Başçavuş
|
Sadi |
Bolu |
Yeşilköy
|
4 ncü Bl.Tüfekçiliğine
|
Usta |
4 ncü Sınıf
|
İsmail |
İstanbul |
5 nci Bl.Tüfekçisi |
|
|
(V) 5 nci Tayyare Bölüğüne
Yapılan Atamalar: |
|
Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
5 nci Tayyare Bl. K. |
Rasıt |
Yüzbaşı
|
A. Rıza |
Girit |
4.Or.Tay.K.Ref.Sb. |
5 nci Tay. Bl. Rasıdı |
Süvari |
Üsteğmen |
İhsan |
İstanbul |
4 ncü Bölük'te |
5 nci Tay. Bl. Rasıdı |
Topçu |
Üsteğmen |
M. Halit |
Hamus |
2 nci Bölük'te |
5 nci Tay. Bl. Rasıdı |
Piyade |
Üsteğmen |
Sabri Sami |
Şam |
3 ncü Bölük'te |
5 nci Tay. Bl. Rasıdı |
Piyade |
Teğmen |
Osman Nuri |
Nif |
3 ncü Bölük'te |
5 nci Bl. Tay.ciliğine |
Pilot |
Üsteğmen |
Osman Tayyar |
Selanik |
Yeşilköy |
5 nci Bl. Tay.ciliğine |
Pilot
|
Astsubay |
İhya |
İstanbul |
3 ncü Bölük'te |
5 nci Bl. Tay.ciliğine |
Pilot
|
Astsubay |
Rıdvan |
İstanbul |
Yeşilköy
|
5 nci Bl. Tay.ciliğine |
Pilot
|
Astsubay |
M. Sabri |
İstanbul |
Yeşilköy
|
5 nci Bl.Tüfekçisi
|
Usta |
4 ncü Sınıf
|
Y. Kenan |
Bayburt |
15 nci Bölük'te |
|
15 Mayıs
1919'da
Yunanlıların
İzmir'e
çıkmasıyla
pilot ve
teknisyenler
kaçabilmiş,
ancak
tayyareler
Yunanlıların
eline
geçmişti.
İzmir
tayyare
istasyonunda, Seydiköy'de iki adet L.V.G. ve
iki adet Albatros C-II tipinde dört keşif tayyaresi ile
Güzelyalı'da Deniz Tayyare Bölüğü bulunuyordu. |
İzmir'in
işgali
öncesi
İzmir'deki
17 nci
Kolordu
Komutanlığına
atanmış olan
Nadir Paşa
Yunanlıların
İzmir'e
girişlerinde
olay
çıkarılmaması,
karşı
konulmaması
ve
malzemenin
tahrip
edilmemesi
emrini
vermişti.
Aslında 5
nci
Bölük'teki
tayyareler
yıpranmış ve
bakımsız
olduklarından
kullanılamaz
haldeydi.
Bölük
Karargâhının
bulunduğu Seydiköy'e gelen
Yunan birlikleri, subaylarımızın şahsi silah, eşya ve
paraları dahil her şeyini gasp ettiler. Planlara göre
İzmir'de bir Hava İstasyonu kurulması öngörülerek,
Konya'daki tayyareler de buraya getirilecekti. Bu intikalin
yapılamamış olması büyük bir şanstır. Çünkü Kurtuluş
Savaşı'nın başlarında Konya'da bulunan kırık dökük
tayyareler Milli Kuvvetlerin ilk hava gücünü teşkil
etmiştir. |
|
(c) 2 nci Sınıf Tayyare İstasyonu
(Konya, 1919): |
|
Tayyare
istasyonunun
kadrosu 22
Aralık
1918'de 4448
sayılı
Harbiye
Bakanlığı
emirlerine
göre
hazırlanmıştı.
19 Eylül
1918'de
İngilizlerin
Filistin'deki
genel
taarruzundan
sonra
Filistin ve
Suriye'den
geri
çekilebilen
bir kısım
Alman ve
Türk hava
birlikleri
tayyare ve
malzemesiyle
Konya'ya
gelebilmişlerdi.
Almanlar
İstanbul'a
gidince Türk
personeli
Konya'da
kalmıştı.
Konya'da
dördü keşif,
13'ü av
olmak üzere
toplam 17
tayyare
vardı.
Konya'da Horozluhan ve Seydişehir
meydanlarından istifade ediliyordu. Konya'da bulunan
personel ve tayyareler İzmir'e intikal edememişti. Konya
Hava Kuvvetlerinin transit merkezi gibi olup, burada yalnız
malzeme depolanıp sevk edilmiyor, tayyare ve havacı personel
de buradan dağıtılıyordu. |
|
(I) Seydişehir/Konya Hava
BirliğindeBulunan Subay ve Astsubaylar: |
|
Başlangıçta
elde mevcut
ve faal
tayyarelere
göre Rasıt
Subay
miktarının
çokluğu
dikkat
çekiyordu.
Bu subaylar
Üsteğmen
Muhsin (Alpagot), Teğmen İsmail Hakkı, Teğmen Sabri Sami, Teğmen
Yusuf Kenan eski birliklerine, Süvari Teğmen İbrahim Hakkı
ve Teğmen Osman Nuri güney kolordu depo birliklerinde
görevlendirilmiş, tayyare adedi artınca tekrar geri
alınmışlardı. |
|
(II) Seydişehir/Konya Tayyare
İstasyonu Personeli: |
|
Görevi |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
İstasyon Komutan V. |
Rasıt |
Yüzbaşı |
Halit |
Bilecik |
İstasyon Komutan Yrd. |
Süvari Rasıt |
Yüzbaşı |
Rasim |
Zile |
İstasyon Komutan Yrd. |
Süvari Rasıt |
Yüzbaşı |
İ. Hakkı |
İstanbul |
İstasyon Pilotu |
Pilot |
Teğmen |
R. Mazlum |
İstanbul |
İstasyon Pilotu |
Pilot |
Astsubay
|
Remzi |
İstanbul |
İstasyon Pilotu |
Pilot |
Astsubay |
A. Cemal |
Turgutlu |
İstasyon Rasıdı
|
Rasıt |
Yüzbaşı |
Ziya |
Preveze |
İstasyon Rasıdı
|
Rasıt |
Yüzbaşı |
A. Hikmet |
Erzurum |
İstasyon Rasıdı
|
Rasıt |
Üsteğmen |
İ. Nafiz |
İşkodra |
İstasyon Rasıdı
|
Rasıt |
Teğmen |
Hasan Hulki |
? |
|
|
(III) 2nci Sınıf Konya Tayyare
İstasyonuna Bağlı 4 ncü Tayyare Bölüğü
Personeli: |
|
Görevi |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
Komutan |
Pilot
|
Yüzbaşı
|
M. Ali |
Konya |
? |
Pilot
|
Pilot
|
Üsteğmen |
E. Nihat |
Şumnu |
İzmir |
Pilot
|
Pilot
|
Astsubay |
Fethi |
Edremit |
Konya, 4 ncü Bl. |
Pilot
|
Pilot
|
Astsubay |
S. Raşit |
Bolu |
Konya, 4 ncü Bl. |
Pilot
|
Pilot
|
Sivil |
Behçet |
İstanbul |
Konya İstasyonu |
Rasıt |
Rasıt |
Üsteğmen |
Bahattin |
Yanya |
Konya, 4 ncü Bl. |
Rasıt |
Rasıt |
Üsteğmen |
O. Cemal |
İstanbul |
Konya, 4 ncü Bl. |
Rasıt |
Rasıt |
Üsteğmen |
M. Nuri |
İstanbul |
Konya, 4 ncü Bl. |
Rasıt |
Rasıt
|
Teğmen |
İ. Hakkı |
Manastır |
Konya, 4 ncü Bl. |
|
|
(IV) 2 nci Sınıf Konya Tayyare
İstasyonuna Bağlı 5 nci Tayyare Bölüğü
Personeli: |
|
Görevi |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu
Yer |
Komutan
|
Rasıt
|
Yüzbaşı |
A. Rıza |
Girit |
Konya |
Komutan Yrd. |
Deniz |
Yüzbaşı |
A. Nuri |
- |
Konya |
Pilot |
Pilot
|
Üsteğmen |
O. Tayyar |
Selanik |
Konya |
Pilot |
Pilot
|
Astsubay
|
Sabri |
İstanbul
|
Konya |
Pilot |
Pilot
|
Astsubay
|
Rıdvan |
İstanbul
|
Konya |
Pilot |
Pilot
|
Astsubay
|
İhya |
- |
Konya |
Rasıt |
Rasıt
|
Üsteğmen |
Avni |
- |
Konya |
Rasıt |
Rasıt
|
Teğmen
|
İ. Orgun |
- |
Konya |
Rasıt |
Rasıt
|
Teğmen
|
O. Nuri (BAYKAL) |
- |
Konya |
Rasıt |
Rasıt
|
Teğmen
|
M. Halit |
Hunus |
Konya |
Rasıt |
Rasıt
|
Teğmen
|
S. Sami |
Şam |
Konya |
|
|
(V) Horozluhan/Konya Hava
Birliği: |
|
Barış
planına
göre,
Filistin
Cephesinden
Konya'ya
gelen subay
ve
tayyareler
İzmir'e
nakledilecekti.
6 Şubat
1919'da
nakil emri
verildi.
Ancak,
eldeki
araçların noksanlıağı ve
tayyarelerin çoğunun faal olmaması sonucu, Konya İstasyon
Komutanlığı 17 Mart 1919'da İzmir'e gidilemeyeceğini
İstanbul'a bildirdi.Böylece tayyarelerin Yunan
kuvvetlerinin eline geçmesi önlenmişti. |
Konya
Tayyare
İstasyonu'nda
az da olsa
uçuş
faaliyeti
yapılıyordu.
10
Ağustos'ta
Astsubay
Remzi deneme
uçuşu
yaparken
düştü.
Tayyare
kırılmış,
kendisi
kurtulmuştu.
10 ve 14
Ağustos'ta
Behçet,
Komutan
Yardımcısı
Rasıt
Yüzbaşı
Rasim ve
Rasıt Teğmen
Osman Nuri
(Baykal) ile
ikişer
deneme uçuşu
yaptılar. |
14
Ağustos'ta
Behçet ve
Osman Nuri, AEG C-IV tayyaresi ile ve Astsubay
Cemal, Albatros D-III tayyaresi ile görev uçuşu
yaptılar.1919 yılı Eylül ayında Beyşehir'e bir tayyare
düşmüş, pilotu kurtulmuştu. 1919 yılında Konya'da yapılan
uçuşlarda üç kırım olmuştu. 1920 yılı başlarında Konya
İstasyonu Kurtuluş Savaşı'na katılmak için hazırlık
yapıyordu. |
|
(VI) 1919-1920 Yıllarında Konya'daki
Tayyareler: |
|
ALBATROS D-VII/Av
160 Beygir (5 Adet) |
Yeni No.su |
Osmanlı No.su |
Alman No.su |
Fabrika No.su |
İstasyon No.su |
- |
AKD 14 |
5059/17
|
1767(Motorsuz) |
6 |
- |
AKD 17 |
5058/17 |
1719 (Motorsuz) |
7 |
- |
AKD 19
|
3252/17 |
1726 (Motorsuz) |
? |
9 |
AKD 22 |
5079/17 |
1787 |
? |
5 |
AKD 23 |
5023/17 |
1731 |
? |
|
ALBATROSD-V/Av260
Beygir (2 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
- |
7409/17 |
? |
- |
7445/17 |
? |
|
AEG C-IV/Silahlı
Keşif 160 Beygir (4 Adet) |
Yeni No.su |
Osmanlı No.su |
Alman No.su |
Fabrika No.su |
İstasyon No.su |
11 |
- |
7094 |
5668 |
- (Motorsuz) |
12 |
- |
4871 |
5861 |
- |
13 |
- |
7101 |
- |
(Motorsuz, Beyşehir'de kırıldı) |
14 |
- |
7/96 |
5670 |
- |
|
|
(d) 2nci Sınıf Erzurum Tayyare
İstasyonu: |
|
Birinci
Dünya Savaşı
sonunda doğu
cephesinin
muhtelif
yerlerinden
gelen
tayyare ve
personelden
oluşan iki
bölük
bağlanmıştı.
Hava
Kuvvetleri
Müfettişliği'nin
22 Aralık
1918 tarihli
emri
gereğince
Erzurum'da
kurulacak 2
nci Sınıf
Tayyare
İstasyonu ve
İstasyon
bağlıları 7
nci ve 8 nci
Bölüklerin
kurulması
için yapılan
atamalar
şöyleydi. |
|
(I) 2 nci Sınıf Erzurum Tayyare İstasyonuna Bağlı 7 nci Tayyare Bölüğü Personel Durumu |
(1919-1920): |
|
|
Görevi |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bölük Komutanı
|
Rasıt |
Yüzbaşı |
Muzaffer |
İstanbul (Katılmadı) |
Bölük Komutanı
|
Rasıt |
Üsteğmen |
A. Hikmet |
Erzurum |
Pilot |
Pilot |
Üsteğmen |
A. Kamil |
Aydın |
Pilot |
Pilot |
Sivil |
H. Hüsnü |
İstanbul |
Pilot |
Pilot |
Astsubay |
M. Hikmet |
İstanbul |
Rasıt
|
Rasıt |
Üsteğmen |
İhsan |
İstanbul |
Rasıt
|
- |
Üsteğmen |
İ. Ethem |
Kütahya |
Rasıt
|
- |
Üsteğmen |
Fazıl |
- |
Rasıt
|
- |
Üsteğmen |
Salih |
Erzurum |
Rasıt
|
- |
Teğmen |
A. Hamdi |
? |
|
|
(II) 2
nci Sınıf Erzurum Tayyare İstasyonuna
Bağlı 8 nci Tayyare Bölüğü Personel
Durumu |
(1919-1920): |
|
|
Görevi |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bölük Komutanı |
Rasıt |
Üsteğmen |
Murat |
İstanbul |
Pilot |
Pilot |
Astsubay |
A.Halim (CANKO) |
İstanbul |
Pilot |
Pilot |
Astsubay |
H.Basri (ALEV)
|
Yozgat |
Pilot |
Pilot |
Astsubay |
Bezmi |
Kerkük |
Rasıt |
Rasıt |
Teğmen |
Kadri |
- |
Rasıt |
Rasıt |
Teğmen |
A.Rahmet |
- |
Rasıt |
Rasıt |
Teğmen |
Tevfik (BEŞGÜL) |
- |
Rasıt |
Rasıt |
Teğmen |
İ.Hakkı |
- |
Rasıt |
Rasıt |
Teğmen |
H.Hüsnü |
İstanbul |
Rasıt |
Rasıt |
Teğmen |
Esat (YARKINÖZ)
|
İstanbul |
|
|
(III) Erzurum'daki Tayyare
Durumu: |
|
ALBATROS C-II/Silahlı
Keşif 160 Beygir (2 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
AK 45 |
215/17 |
543 |
AK 79 |
213/17 |
540 |
|
ARMAN F 30/Keşif 160 Beygir (4 adet):
Ruslardan ganimet olarak alınan bu tayyarelerin hiç biri
faal değildi. |
MORANE PARASOL L 80-B/Keşif (6 adet): Bu
tayyareler de Ruslardan ganimet olarak alınmıştı. |
NIEUPORT 60-B (1 adet): Ruslardan ganimet
olarak alınan bu tayyare de faal değildi. |
İstasyon Komutanının Aralık 1919 tarihli
kuvvesine göre 13 adet tayyare vardı. |
|
|
(e) Elazığ'da Bulunan
Tayyarelerin Durumu: |
|
Elazığ'da,
Musul'dan
getirilen
eski 2 nci
ve 13 ncü
Bölüklerin
Tayyareleri
bulunuyordu. |
ALBATROS D-III/Av
160 Beygir (2 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası: |
Alman Askeri Numarası: |
Fabrika Numarası: |
Bölük Numarası: |
AKD 4 |
3524 |
1728 |
4 (Faal) |
AKD 7 |
5093 |
1733 |
7 (Gayrifaal) |
|
AEG C-IV/Keşif 160
Beygir (1 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
8 |
7023 |
5667 (Motorsuz) |
|
HALBERSTAD D-V/Av
160 Beygir (4 Adet) |
Osmanlı Askeri Numarası |
Alman Askeri Numarası |
Fabrika Numarası |
HK 23 |
3503 |
496 (Faal) |
HK 7 |
3510 |
503 (Faal) |
HK 25 |
3507 |
500 (Motorsuz) |
HK 22 |
3502 |
495 (Motorsuz) |
|
Ayrıca,
kırım
geçirmiş
olan bir
Albatros
tayyaresinin
gövdesi
vardı.
Aralık-Ocak
aylarında
Üsteğmen
Sabri (Şam)
ve
Şubat-Haziran
aylarında
Üsteğmen M.Halit (Humus) müfrezeye komuta etmişti. |
|
(f) 2 nci Sınıf Erzincan Tayyare
İstasyonu: |
|
Birinci
Dünya
Savaşı'ndan
sonra
Diyarbakır
yolu ile
Elazığ'a
çekilen 2
nci Tayyare
Bölüğü
personel,
tayyare ve
malzemeleri
ile
Elazığ'da
bir tayyare
istasyonu
kurulmasına
çalışılmıştı.
Milli
Savunma
Bakanlığı
emri ile
Elazığ
birliği
kaldırılarak
Erzincan'da
2 nci Sınıf
Tayyare
İstasyonu
kurulmuş ve
2 nci
Tayyare
Bölüğü
Erzincan'a
bağlanmıştı.
Erzurum'daki
bölüklerin
Erzincan'a
intikali
planlanmış
ve atamalar
birliklere
bildirilmiş
ise de
gerçekleşmemiş
ve yeni
tertipler
alınmıştı. |
|
(I) Erzincan Kadrosu, 2 nci
Sınıf Tayyare İstasyonuna Ataması Planlananların
İsimleri: |
|
Yeni Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
İstasyon Komutan V. |
Rasıt |
Yüzbaşı |
Fettah
|
İstanbul |
Kuvayı Hv. Müf. |
Tay.İstasyon K. |
Pilot |
Yüzbaşı |
Abdullah |
Van |
7.ve 8. Bl.K.da |
İstasyon Ref.Subayı
|
Rasıt |
Üsteğmen |
A.Hikmet
|
Erzurum |
10 Bölük'te |
Tayyareci |
Pilot |
Astsubay |
Mustafa |
Isparta |
Yeşilköy Tay.İst. |
Tayyareci |
Pilot |
Takım Başı |
Kazım |
İstanbul |
Yeşilköy Tay.İst. |
Tamirhane Md. |
Rasıt |
Üsteğmen |
M.Ziya |
İstanbul |
Yeşilköy Tay.İst. |
|
|
(II) Barış Zamanı Geçici Kadroya
Göre Erzincan Tayyare İstasyonuna Bağlanacak 7 nci
|
Tayyare
Bölüğüne
Atanan
Personel: |
|
Yeni Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
Bölük Komutanı |
Rasıt
|
Yüzbaşı |
Muzaffer |
Istanbul
|
Tay.Top.Müf.Vkl. |
Rasıt |
Topçu |
Üsteğmen |
Ethem |
Kütahya |
9.Bölük K. V. |
Rasıt |
Süvari |
Üsteğmen |
Salih |
Erzurum |
3.Bölük K. V. |
Rasıt |
Piyade |
Üsteğmen |
Ziya |
Preveze |
3.Bölük |
Bölük Tay.ciliğine |
Pilot |
Üsteğmen |
Kamil |
Aydın |
Kuvayı Hv. Müf. |
Bölük Tay.ciliğine |
Pilot |
Astsubay |
M.Hikmet |
Istanbul
|
6.Bölük |
Bölük Tay.ciliğine |
Pilot |
Sivil |
H.Hüsnü |
Istanbul
|
3.Bölük |
Bölük Tüfekçisi |
Usta |
4.Sınıf |
M.Ragıp |
Istanbul
|
7.Bölük |
|
|
(III)
Barış
Zamanı
Geçici
Kadroya
Göre
Erzincan
Tayyare
İstasyonuna
Bağlanacak
8
nci |
Tayyare
Bölüğüne
Atanan
Personel: |
|
Yeni Atandığı Yer |
Sınıfı |
Rütbesi |
Adı |
Memleketi |
Bulunduğu Yer |
Bölük Komutanı |
Rasıt |
Üsteğmen
|
Murat |
Çerkeş |
3.Bölük |
Rasıt
|
? |
Üsteğmen
|
Kadri |
Kırşehir |
9.Bölük |
Rasıt
|
Topçu |
Üsteğmen
|
A.Rahmet |
Kerkük |
7.Bölük |
Rasıt
|
Topçu |
Teğmen |
H.Hüsnü |
İstanbul |
8.Bölük |
Rasıt
|
Piyade |
Teğmen |
Esat |
İstanbul
|
Yeşilköy |
Bölük Tayyareciliğine |
Pilot |
Astsubay |
Mükerrem |
? |
7.Bölük |
Bölük Tayyareciliğine |
? |
Astsubay |
Abdülhalim |
Karahisar |
8.Bölük |
Bölük Tayyareciliğine |
? |
Astsubay |
Hüseyin |
Yozgat |
Yeşilköy
|
|
|
(3) Tayyarelerde Kullanılan
Milli İşaretler Ve Renkleri (Ateşkes Antlaşması
Öncesi): |
|
Milli
Kuvvetler,
kanat ve
gövde
yanında
kırmızı
dörtgeni
muhafaza
etmiş ve
istikamet
dümeninde
kırmızı
zemin
üzerine ay
yıldızlı
kokart
kullanılmasını
kabul
etmişti. |
Bazı
tayyarelerde
kırmızı
dörtgen
içinde de ay
yıldız
işaret
kullanılmıştır.
Kurtuluş
Savaşı'nın
son
yıllarında
gövde
yanındaki
kırmızı
dörtgenin
içine uçağın
ismi veya
numarası
yazılmakta
idi. |
1918 yılında
Deniz
Kuvvetleri
tanıma
kokardı
olarak siyah
dörtgen
yerine kanat
ve kuyruğa
Türk
Bayrağını,
yani kırmızı
zemin
üzerine ay
yıldızı
kabul etmek
için
girişimde
bulundu, bir
kısım
tayyarelerde
uygulandı. |
|
Türk Uçaklarında
Tanıtma İşaretleri
|
|
1915'den
beri Deniz
Kuvvetleri
bu kokartlar
üzerinde
ısrar
ediyordu.
Boya
sarfiyatı
göz önüne
alınarak
masraflıdır
düşüncesi
ile bu
teklif
reddedildi.
1919 Şubat
ayında Hava
Kuvvetleri
Müfettişliği
siyah
dörtgeni
kırmızıya
çevirmeyi
başarmıştı. |
|