Romanya'nın başkenti Bükreş'in kuzeyinde yer
alan Ploesti, çevresinde bulunan petrol
rafinerileriyle İkinci Dünya Savaşı'nın
stratejik öneme sahip bir şehriydi. Ploesti'de
ilk petrol rafinerisi 1857 yılında kurulmuştu.
İkinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1939 yılında
gelişen teknolojiye paralel olarak şehrin
etrafında kurulmuş modern rafineriler önemli
miktarda üretim yapmaktaydılar. 1942 yılında
Ploesti'deki petrol rafinerileri ayda
milyonlarca ton petrol üretmekteydi. Üretimin en
önemli bölümü kalitesi yüksek 90 oktan havacılık
benziniydi. Mihver Devletler yanında yer alan
Romanya'nın rafinerilerinde üretilen petrolün
büyük bölümü Hitler'in tankları, savaş gemileri,
denizaltıları ve uçakları için gönderiliyordu.
Müttefikler, Nazi Almanya'sına giden petrolün
gönderilmesini önlemek için petrol
rafinerilerini ve depolama tesislerini
bombalayarak imha etmeye karar vermişlerdi. |
|
Ploesti'nin Konumu |
Harita: Home Of Heroes.Com |
|
|
Ploesti'daki
Columbia Aquila Petrol
Rafinerisi |
Fotoğraf: Wikipedia |
|
2. PLOESTİ'DEKİ ALMAN HAVA
SAVUNMASI: |
Romanya'nın doğal
kaynaklarının korunması Nazi
Almanya'sı için çok
önemliydi. Bu nedenle Alman
General Alfred Gerstenberg ağır silahlardan
oluşan çok iyi bir hava savunma ağı kurmuştu.
Alman hava savunması birkaç yüz 88 ve 105
milimetrelik uçaksavar bataryaları ile araziye
konuşlandırılmış küçük çaplı silahlardan
oluşmaktaydı. Ayrıca, Alman Hava Kuvvetleri'nin Lipesk'de konuşlu hava kontrol merkezinden
yönetilen 3 Av Grubu'nda Messerschmitt Bf 109
ve Bf 110 uçakları bulunmaktaydı. |
|
88 milimetrelik Alman Uçaksavar Topu
"Flak 37" |
|
88 MİLİMETRELİK
FLAK 37'NİN
TEKNİK
ÖZELLİKLERİ |
Yapımcı firma |
Krupp / Almanya |
Namlu çapı |
88 milimetre |
Namlu uzunluğu |
4.94 metre |
Namlu hareket
açısı |
85 derece |
Atış hızı |
15-20
mermi/dakika |
Merminin
namludan çıkış
hızı |
795 metre/saniye |
Mermi ağırlığı |
9.5 kilogram |
Azami ufki
menzili |
14.860 metre |
Azami dikey
menzili |
10.600 metre |
Ağırlığı |
9 ton |
Personel sayısı |
5-8 asker |
|
|
|
|
Messerschmitt Bf 109 |
|
Messerschmitt Bf 110
|
Fotoğraf: Wikipedia |
|
Fotoğraf: Wikipedia |
|
General Gerstenberg Yunanistan'ın Atina şehrinde
bulunan muhabere istihbarat merkezine de
güveniyordu. Bu muhabere istihbarat merkezinin
özellikle Kuzey Afrika'da konuşlu bulunan
Amerikan 9 ncu Hava Kuvveti'nin yapacağı bir
hava saldırısını önceden saptayacak olması büyük
önem taşımaktaydı. |
Albay Jacoq E. Smart; Ploesti'ye yapılacak hava
saldırısı planını Çin, Burma ve Hindistan hava
saldırılarında uygulanan HALPRO (Halverson
Project) planının sonuçlarından yararlanarak
hazırlamıştı. Plâna göre; 9 ncu Hava Kuvveti (98 nci ve 376
ncı Bombardıman Grupları) hava saldırısının
uygulanmasından bütünüyle sorumlu olacaktı. 8
nci Hava Kuvveti, 44 ncü, 93 ncü ve 389 ncu
Bombardıman Grupları'nın bir bölümü ile hava saldırısına
katılacaktı.
Siyasi nedenlerden dolayı Ploesti şehri kazara
da olsa bombalanmayacaktı. |
|
|
|
8 nci ve 9 ncu Hava Kuvvetinin
Peçleri |
Resimler: Home Of Heroes.Com |
|
8 nci ve 9 ncu Hava Kuvvetinin
Kuruluş Tablosu |
Hava Kuvveti |
Grup |
Komutan |
8 |
44 |
Albay Leon W. Johnson |
93 |
Yarbay Addison E. Baker |
389 |
Albay Lloyd H. Hughes |
9 |
98 |
Albay John R. Kane |
376 |
Albay Keith K. Compton |
|
Sağlıklı bir seyrüsefer yapabilmek için gün
ışığından yararlanılacak ve Alman radarları
tarafından görülmemek için alçak irtifadan
uçulacaktı. Saldırı öncesi yapılan tatbikatlarda
masada canlandırılan maketler üzerinde
hedeflerin yerleri öğrenilmiş ve ıssız Libya
çölünde hazırlanan hedef modellerine alçak
irtifadan bombardıman eğitimleri yapılmıştı. B-24 "Liberator"
uçaklarının bomba yuvaları yeniden düzenlenmiş
ve eklenen yakıt tankları ile yakıt
miktarı 3,100 galona çıkarılmıştı. Hava
saldırısına 178 uçak ve 1,764 havacı katılacaktı
ki bu miktar o zamanın en büyük hava bombardıman
kuvvetinden biriydi. Libya'nın Bingazi şehri
yakınlarındaki meydanlardan kalkacak uçakların
rotası Akdeniz, Adriyatik Denizi, Korfu Adası,
Arnavutluk'un doğusundaki Pindus Dağı ve Yugoslavya'nın
güneyinden geçecek şekilde planlanmıştı. Uçuş,
önceden belirlenen kontrol noktaları takip
edilerek yapılacak ve Ploesti'nin kuzeyinden
dönülerek petrol rafinerileri ile depolama tesislerine aynı
anda saldırılacaktı. |
4. B-24 "LIBERATOR" UÇAĞI: |
B-24 "Liberator" Consolidated Aircraft
tarafından İkinci Dünya Savaşı yıllarında en çok
üretilen uçak olmuştur. İlk uçuşunu 29 Aralık
1939 yılında yapmış, 1940-1945 yılları
arasında toplam 18,482 adet üretilmiştir. B-24'ler Birleşik Devletler dışında İngiltere ve
Avustralya gibi diğer müttefik ülkelerin hava
kuvvetleri tarafından da Kuzey Avrupa, Büyük
Okyanus ve Akdeniz'de yapılan hava
harekatlarında kullanılmıştır. B-24 "Liberator"
uçakları; yüksek sürati, uzun menzili, benzer
bomba yükü ve savunma silahları ile genel olarak
iyi bir uçak olarak bilinen B-17 "Flying
Fortress"lere kıyasla daha modern bir tasarım
olmuştu. Ancak, B-24 "Liberator"ler Amerikan
hava mürettebatı arasında çabuk alev alan bir
uçak olarak kötü bir üne sahipti. Bunun en
önemli nedeni ise B-24'lerin yakıt tanklarının
gövdenin üst kısmında bulunması ve uçağın uzun
menzile sahip olabilmesi için deponun hafif malzemeden
yapılmış olmasıydı. Uçak isabet aldığında depolar
hemen yanmaya başlıyordu. Ayrıca, kumanda
satıhlarının ağır olması ve zayıf uçuş niteliği
ile uçurulması zor bir uçaktı. Bütün bu
olumsuzluklara rağmen fazla bomba yükü ve uzun
menzili ile B-24 "Liberator"ler
İkinci Dünya Savaşı'nda mükemmel görev
yapmışlardır. |
|
B-24M "Liberator" Bombardıman Uçağı |
Fotoğraf: Wikipedia |
|
B-24 "LIBERATOR" UÇAĞININ
TEKNİK ÖZELLİKLERİ |
Yapımcı
firma
|
Consolidated Aircraft /
A. B. D.
|
Uzunluğu
|
67 feet, 8 inch (20,6 metre)
|
Kanat
açıklığı
|
110 feet (33,5 metre)
|
Yüksekliği
|
18 feet (5,5 metre)
|
Boş
ağırlığı
|
36,500 libre (16,590
kilogram)
|
Azami
ağırlığı
|
65,000 libre (29,500
kilogram)
|
Yakıt
miktarı
|
3,614 galon (16,260 litre)
|
Yakıt
cinsi
|
110-145 oktan benzin
|
Motor
tipi
|
4xPratt&Whitney R-1830 |
Motor gücü |
4x1200 beygirgücü |
Azami
hızı
|
250 knot (470 kilometre/saat)
|
Tavanı
|
28,000 feet (8,500 metre)
|
Azami
menzili
|
3,200 Nautical Miles (6,000
kilometre)
|
Uçuş
ekibi
|
10 (2 pilot, 1 s/s, 1
telsizci, 6 silahçı)
|
Hizmete
girdiği yıl
|
1940
|
Silahları
|
10x12,7 mm. M2 Browning
makineli tüfek, 3,600 kilogram (8,000 libre) genel
maksat bombası.
|
|
5.
UÇAKLARIN KALKIŞI VE PLOESTİ'YE
UÇUŞ: |
1
Ağustos 1943 Pazar günü sabah saat 05:00'de beş gruptan oluşan
uçaklar Bingazi şehrinin etrafındaki
meydanlardan bombardıman görevi için kalkış
yaptılar. Uçaklar bomba ve yakıt ile aşırı yüklü
olarak ve kum fırtınası nedeniyle kısıtlı görüşe
rağmen zorlukla kalkış yapmışlardı. Bu
olumsuzluklar kalkış esnasında bir uçağın
kaybına neden olmasına rağmen 178 uçağın 177
tanesi herhangi bir sorun yaşamadan kalkışını
tamamlamıştı. Görev kolları fazla bir olayla
karşılaşmadan Adriyatik Denizi'ne ulaşmışlardı.
Yaklaşık olarak 40 B-24'den oluşan 376 ncı
Bombardıman Grubu'na ait Üsteğmen Brian Flavelle
yönetimindeki 28 numaralı B-24 "Wingo Wango"
uçağı bilinmeyen bir nedenle denize doğru uçmaya
başlamıştı. Koldaki diğer uçakların deniz
üzerine alçalarak yaptıkları aramalarda herhangi
bir kurtulan kişiye rastlamamışlardı. Deniz
üzerine alçalarak Üsteğmen John Palm
yönetimindeki 36 numaralı B-24 uçağının
mürettebatını arayan uçaklardan Üsteğmen Guy
Iovine yönetimindeki 23 numaralı B-24 "Desert
Lilly", uçağı aşırı yükü nedeniyle eski
irtifasına çıkamamış ve Ploesti'ye
yönelememişti. Ortaya çıkan bu karışıklıkta
telsizler kısa süreli de olsa kullanılmak
zorunda kalmıştı. Uçuşa devam eden diğer uçaklar
Pindus Dağlarının bulutlarla kaplı olması
nedeniyle 9,000 feet yüksekliğe kadar çıkmak
zorunda kalmışlardı. Daha sonra beş Bombardıman
Grubu da 11,000 feet yüksekliğe çıkmıştı.
Motorlarını yüksek devirde çalıştırmak zorunda
kalan 93 ncü ve 376 ncı Bombardıman Grupları'na
ait uçaklar, süratlerde meydana gelen
farklılıklar nedeniyle kol düzenini kaybetmeye
başlamışlardı. Kol düzeninin kaybolması,
bombardıman gruplarının hedefe koordineli olarak
ve titizlikle planlanan şekilde saldırmasında
aksaklığa yol açabilirdi. |
|
Bingazi'den Kalkış Yapan
376 ncı Bombardıman
Grubu'nun |
B-24 "Liberator" Uçağı |
|
Fotoğraf: Wikipedia |
|
Bu
olumsuzluğa rağmen uçaklar Piteşti'ye
yaklaşmışlardı. Beş bombardıman grubuna ait
uçakların tümü Ploesti'nin 65 mil uzağındaki
kontrol noktasına gelmişti. Campina şehri
üzerinde 389 ncu Bombardıman Grubu'na ait
uçaklar planlandığı şekilde dağılarak
hedeflerine yaklaşmaya başlamıştı. Targovişte'de,
uçuş rotasının yarısına denk bir mesafede olan
Floreşti şehrinde bir sonraki kontrol noktasında
Albay Keith K. Compton Ploesti'ye gitmek için
rehber olarak yanlış demiryolu hattını seçmişti.
Yarbay Addison Baker'in
93
ncü Bombardıman Grubu uçuş başını Bükreş'e göre
düzeltmişti. Uçakların yanlış rotada uçtuğunun
anlaşılması üzerine birçok uçağın mürettebatı
doğru rotaya dönmek için sıkı bir şekilde
uyguladıkları telsiz suskunluğunu bozmak zorunda
kalmıştı. Bu arada uçaklar Almanların
Bükreş etrafında geniş bir
alanda konuşlandığı hava savunma
sahasına doğru uçuyorlardı. B-24'ler Bükreş
üzerinde tespit edildiğinden Ploesti etrafında konuşlanmış
uçaksavar bataryaları hazır bir durumda
beklemekteydiler. |
Albay Compton ve General Ent'e rağmen B-24 "Hell's
Wench" ile uçan Yarbay Addison Baker uçuş
rotasındaki yanlışlığı Ploesti'ye
ulaşılacak şekilde çabucak düzeltmişti. Yarbay
Baker'in bu kararıyla doğru rotada uçan 93 ncü
ve onu izleyen üç bombardıman grubu farklı
yönlerden, aynı zamanda hedef üzerinde olacak
şekilde yaklaşıyorlardı. Bükreş'e doğru daha
uzak bir rotada uçmakta olan Albay Compton
sonunda hatasını anlamış ve uçağının yönünü
Ploesti'ye ulaşılacak şekilde düzeltmişti. 93
ncü Bombardıman Grubu Ploesti'deki hedeflerine
saldırmak için yaklaşırken, hazırlıklı olan
Alman ve Romen hava savunma unsurları
gelmelerini bekliyordu. |
Yarbay
Baker ve yardımcı pilotu Binbaşı John L. Jerstad
İngiltere'den görev uçuşu yaptıkları için düşman
hedefinin nasıl savunulduğunu biliyorlardı.
Şimdi ise geniş bir alanda konuşlanmış ve
hazırlıklı olan Alman hava savunmasının ateş
gücüne şahit olacaklardı. Columbia Aquila
rafinerisi saldırısına liderlik yapan
Yarbay Baker'in B-24'ü "Hell's Wench" isabet
alarak hasar görmüş ve bomba yükünü boşaltmak
zorunda kalmıştı. 93 ncü Bombardıman Grubu ağır
kayıplar vermiş, Yarbay Baker'in uçağı rotasında
tırmanmaya başlayarak hedef sahasından
uzaklaşmaya başlamıştı. Yarbay Baker ve Binbaşı
Jerstad tırmanmaya devam ederken, daha fazla
uçulamayacağını anladıklarından mürettebata
uçağı terk etmelerini söylemişlerdi. Ancak, uçak
mürettebatının tümünden kurtulan olmamıştı.
Yarbay Baker ve Binbaşı Jerstad daha sonra
Columbia Aquila rafinerisine başarılı
seyrüseferi ve hedefe yaklaşmaları ile uçak
mürettebatını koruma çabalarından dolayı Onur
Madalyası (Medal of Honor) ile
ödüllendirilmişlerdi. |
Binbaşı Ramsay D. Potts'un uçtuğu B-24 "The
Duchess" ve Binbaşı George S. Brown'un uçtuğu B-24 "Queenie" Columbia Aquila rafinerisi
üzerinde yoğun duman ile karşılaşmalarına rağmen
93 ncü Bombardıman Grubu uçakları Astra
Romana, Unirea Orion, ve Columbia Aquila
rafinerileri üzerinde bombalarını
başarıyla bırakmışlardı. 93 ncü Bombardıman
Grubu Ploesti'deki hedeflere saldırı sırasında
toplam 11 uçak kaybetmişti. |
Concordia Vega ve Steaua Română
rafinerileri saldırısı: |
376
ncı Bombardıman Grubu'nun bombalayacağı Romana
Americana rafinerisinde yoğun hava savunma
önlemleri alınmıştı. 376 ncı Bombardıman Grubu B-24'lerinin büyük çoğunluğu Campina şehri
doğusundaki Steaua Română
rafinerisini bombalamış ve beş B-24 uçağı
için, için yanmakta olan Concordia Vega
rafinerisine yönelmişti. Campina şehrinin
tepelerinde bulunan uçaksavarlar kol düzeninde
uçan B-24'lere ateş ediyordu ve 376 ncı
Bombardıman Grubu'na ait bir B-24, Romen IAR 80 av uçağı tarafından düşürülmüştü. |
|
Romen IAR 80 Av Uçağı |
Fotoğraf: Wikipedia |
|
Astra Romana ve Columbia Aquila
rafinerileri saldırısı: |
Hedef sahası üzerinde 44 ncü Bombardıman Grubu
lideri Albay Leon W. Johnson ve
98
nci Bombardıman Grubu lideri Albay John R. Kane,
Floresti'den uçulması yasaklanmış yöne dönerek
hedefleri olan Asta Romana ve Columbia Aquila
rafinerilerine yönelmişlerdi. Her iki grup ta
tümüyle hazırlıklı olan Alman ve Romen uçaksavar
bataryaları tarafından görülmüş, ayrıca alev
almış ve yoğun dumanla kaplı rafinerilerdeki
yangın nedeniyle meydana gelen patlamalarla
karşı karşıya kalmışlardı. Yarbay Baker
liderliğindeki 93 ncü Bombardıman Grubu'nun
uçakları geciktirilmiş tapalı bombalarını
bırakmışlardı. Albay Kane ve Albay Johnson
birlikte Floresti - Ploesti demiryoluna paralel
uçarken, şansızlık eseri Almanların
demiryolunda vagonlara konuşlandırılmış,
Almanların ünlü
uçaksavar bataryaları ile karşılaşmışlardı.
Demiryolunda konuşlanmış uçaksavarları
gördüklerinde ağaçları sıyırırcasına, yerden 50 feet yükseklikte uçan 98 nci Bombardıman Grubu
demiryolunun solunda, 44 ncü Bombardıman Grubu
sağında bulunuyorlardı. Avantajlı durumda olan
44 ncü ve 98 nci Bombardıman Grubu'nun makineli
tüfekçileri atik davranarak lokomotifi devre
dışı bırakmış, birçok Alman uçaksavar
mürettebatını da öldürmüşlerdi. |
|
Saldırı Esnasında
|
Astra Romana Rafinerisi ve B-24 "Liberator"
Uçağı |
|
Fotoğraf: History Sandiego.Edu |
|
93
ncü ve 376 ncı Bombardıman Grubu liderleri Albay
Johnsan ve Albay Kane bombardıman için yanlış
konumda olmaları nedeniyle ağır kayıplar
vermişlerdi. Bununla beraber alçak irtifada
uçmalarına rağmen B-24 makineli tüfek
mürettebatı açtıkları ateşle Alman hava savunma
silahlarını baskı altında tutmayı başarmışlardı.
Yarbay James T. Posey; 44 ncü Bombardıman
Grubu'ndan 21 B-24 uçağı ile Ploesti
güneyindeki Creditul Minier rafinerisine yaptığı
başarılı bombardıman nedeniyle daha sonra Onur
Madalyası (Medal of Honor) ile
ödüllendirilmişti. Yarbay Posey, 93 ncü
Bombardıman Grubu'na odaklanan Alman
uçaksavar mevzilerini, açtığı ateşle etkisi altına
almıştı. B-24'ler ağır bomba yükü ile otları
sıyırırcasına ve engellerden kaçınarak hedefe
yaklaşıyorlardı. Yarbay Posey liderliğindeki B-24 uçakları 1,000 pound (Yaklaşık 500 kilogram)
ağırlığındaki bombalarını Creditul Minier
rafinerisine herhangi bir kayıp vermeden
başarıyla bırakmıştı. |
|
|
|
Ploesti Hava Saldırısında B-24 "Liberator"
Uçakları ve Yanan Rafineriler |
Fotoğraflar: History Sandiego.Edu |
|
Steaua Română rafinerisine yapılan
ikinci saldırı: |
Son hava saldırısı Ploesti'nin 8 mil
kuzeybatısında bulunan Campina'daki Steaua
Română
rafinerisine
yapıldı. 389 ncu Bombardıman Grubu saldırı
lideri Albay Jack Wood, Bingazi'deki
Steaua Română rafinerisinin modeline
bombardıman eğitimini yapmıştı. 376 ncı ve 389
ncu Bombardıman Grupları yaptıkları saldırıda
rafineriye ağır hasar vermişler ve rafineri
savaş süresinde üretim yapamamıştı. 389
ncu Bombardıman Grubu saldırıda Üsteğmen Lloyd
H. Hughes'in kullandığı B-24 "Ole
Kickapoo" dahil olmak üzere
dört uçağını kaybetmişti. "Ole
Kickapoo" hedef sahasında yerden sadece 30 feet
(Yaklaşık 10 metre) irtifada uçaksavar ateşi ve
baraj balonlarına rağmen hedefine tehlikeli bir
şekilde yaklaşırken isabet aldıktan rotasında
sonra uçmaya etmiş ve yakıt sızıntısı tutuşmadan
hemen önce bombalarını hedefe bırakmış ve kuru
nehir yatağına mecburi iniş yapmıştı. B-24
mürettebatından 5'şi hemen, yaralı olarak
kurtulan 4'ü daha sonra hayatını kaybetmiş ve 2
silahçı esir edilmişti. Hayatını kaybeden
Üsteğmen Hughes daha sonra Onur Madalyası
(Medal of Honor) ile ödüllendirilmişti. |
Bombardımandan sonra dönüş: |
Libya'ya sadece 88 B-24
dönebilmiş, takip eden
günlerde yapılan bakım ve
onarım çalışmalarından sonra
33 tanesi tekrar uçabilecek
duruma getirilebilmişti. B-24'lerin 44 tanesi
uçaksavarlar tarafından
düşürülmüş, bazıları
Akdeniz'e düşmüş ve birkaç
tanesi savaşta tarafsız
konumda olan Türkiye'ye
inerek enterne edilmişlerdi.
B-24'lerden biri
kalkışından 14 saat sonra
üzerinde 365 mermi deliği
ile Libya'ya dönmüştü. |
|
Ploesti'deki Bombardıman
Görevinden Uçaksavar
Ateşi Altında
|
Üslerine Dönen B-24'lerin Yanan Rafineri
Üzerinde
|
Kol Düzeninde Uçuşu |
|
Fotoğraf: Wikipedia |
|
Ploesti'deki
Astra Romana rafinerisinin
bombardımanı sırasında isabet alan 98 nci
Bombardıman Grubu'na ait B-24M "Hadley's
Harem" uçağı (Seri No.: 41-24311-L) Kıbrıs'taki
İngiliz Üssüne geri dönerken Antalya
yakınlarında, Manavgat'ın 200 metre açığında
denize düşmüştü. Kurtulan yedi kişiden biri olan
makineli tüfekçi Leroy Newton'un yardımıyla
uçağın ön bölümü 1995 yılında denizden
çıkarılmıştır. Onarımı yapılan uçağın ön bölümü
halen İstanbul-Haliç-Hasköy'de bulunan
Rahmi. M. Koç Müzesi'nde sergilenmektedir. |
|
Antalya - Manavgat
Açıklarında Denizden
Çıkarılan |
41-24311-L Seri Numaralı
B-24M "Hadley's Harem"
Uçağının
|
Rahmi M. Koç Müzesi'nde Sergilenen
Ön Bölümü |
|
Fotoğraf: Rmk-Museum.Org.Tr |
|
Ploesti hava saldırısına katılan B-24
mürettebatının 440'ı hayatını kaybetmiş, 220'si
esir edilmişti. Bombardıman sonrası müttefikler
bazı rafinerilerde önemli bir hasar olmamasına
rağmen, Ploesti'deki rafinerilerin üretiminin
%66 oranında düştüğünü, Alman ve Romenler ise
rafinerilerin azami kapasitesinin altında
çalışmasına karşın genel olarak üretimde bir
azalma olmadığını değerlendirmişlerdi.
Bombalanan rafinerilerden Steaua Română hariç,
diğerlerinde oluşan hasarın büyük çoğunluğu
haftalar içinde onarılmış ve rafineriler tekrar
üretime başlamışlardı. |
|
Hazırlayan: Ercan ÇETİNERLER |
|
Kaynak: |
Kaynaklar: |
|
Yurtdışı / Sıra No.: 24 |
Yurtiçi / Sıra No.: 22 |
|
|
|