1. GİRİŞ:

Taranto Savaşı; İkinci Dünya Savaşı'nda İngiliz HMS Illistrious uçak gemisinden kalkış yapan az sayıda çift kanatlı Fairey "Swordfish" torpido bombardıman uçaklarının Taranto Limanı'nda demir atmış İtalyan Donanması savaş gemilerine 11-12 Kasım 1940 gecesi yapmış olduğu hava saldırısıdır.

Bu hava saldırısının diğer dikkati çeken bir başka özelliği de, Taranto Limanı derinliğinin az olmasıdır. Saldırının yapıldığı tarihe kadar uçaktan atılan torpidoların teknik olarak sığ derinlikte kullanılamayacağı düşünülüyordu. Ancak, Taranto Hava Saldırısı'nın başarıyla geçekleşmesi bu düşünceyi geçersiz kılmıştır.

Taranto Limanı, Birinci Dünya Savaşı'ndan önceki yıllardan beri İtalyan savaş gemilerinin bilinen bir üssüydü. Akdeniz'de İtalyan savaş gemilerini tehdit olarak gören İngiltere, bu limana bir saldırı yapılmasını düşünmüş ve planlamasını yapmış, ancak herhangi bir saldırı girişiminde bulunmamıştı.

İngiliz gemilerinin güvenliğinden endişe duyan komuta kademesi, Taranto'ya hava saldırısı düzenlenmesi için hazırlanmış olan harekat planlarının tekrar gözden geçirilmesini istedi. Glorious gemisinin komutanı Koramiral Arthur L. Lyster Fairey Swordfish torpido bombardıman uçaklarıyla Taranto'ya gece hava saldırısı yapabileceğini önerdi. Koramiral Lyster'in önerisini dikkate alan komutanlar, eğitimlerin hemen başlaması emrini verdi. Güvenlik o kadar sıkı tutulmuştu ki bu konuda yazılı bir kayıt bulunmuyordu. Hava saldırısından sadece bir ay önce Koramiral Lyster'in planladığı hava saldırısı Koramiral Andrew Cunnigham'a bildirilerek planın incelenmesi ve üzerinde çalışılması emredildi. Bu emir harekat kararı olarak bilinmektedir.

Hava saldırısını yapacak olan görev gücünde HMS Illistrious uçak gemisi, iki hafif kruvazör (HMS Gloucester ve HMS Glaskow) ve dört muhrip (HMS Hyperion, HMS Illex, HMS Hasty ve HMS Havelock) bulunuyordu. HMS Illistrious uçak gemisinde Fairey Swordfish uçaklarının yanı sıra ayrıca görev gücünün hava korumasını sağlamak üzere 806'ıncı Deniz Hava Avcı Filosu da görevlendirilmişti. Görev gücüne saldırı harekat planını hazırlayan Koramiral Lyster komuta ediyordu.

Uçak gemisinde konuşlu Fairey Swordfish uçaklarının yarısı torpido, diğer yarısı da bomba ve aydınlatma fişeği ile teçhiz edilmişti. Torpidoların ateşleme mekanizması, Alman muharebe gemisi Bismarck saldırısında kullanılan Duplex manyetik temas tapasıydı. Torpidolar uçaktan atıldıktan sonra limanın çok sığ olması nedeniyle dibe vurmalarından endişe ediliyordu. Bombardımana katılan Swordfish uçaklarının kayıp oranının yüzde elli olması bekleniyordu.

4. HAVA SALDIRISI:

İlk görev kolunda; 6 uçak torpido, 6 uçak bomba yüklüydü. Uçaklar ince bir bulut tabakasından hedeflerine doğru uçarken, torpido yüklü 1 Swordfish ve bomba yüklü 3 Swordfish uçağı ayrılarak Taranto istikametinde uçuşuna devam etti. Ana grup limana 22:58'de ulaşmıştı. Limanın doğusunda aydınlatma fişeği atıldıktan sonra 1 Swordfish petrol tanklarını bombaladı. Hemen arkadan uçuş yapmakta olan 3 uçak San Pietro Adası'nda bulunan Conte di Cavaur muharebe gemisine torpido saldırısı yaptı. Gemiye isabet eden torpidolar su altı kesiminde yaklaşık 8 metre karelik bir delik açmıştı. Bombardıman esnasında 1 Swordfish uçağı gemiden açılan uçaksavar ateşi ile düşürüldü. Diğer 2 uçak baraj balonlarından kaçınma yaparak, gemilerden ve kıyı bataryalarından açılan yoğun ateş altında Andrea Doria muharebe gemisine başarısız bir saldırı yaptı. Diğer 3 uçak kuzey yönünden Littorio muharebe gemisine saldırdı ve atılan iki torpido gemiye isabet etti. Amiral gemisi olan Vittorio Veneto muharebe gemisine atılan torpidolar hedefine ulaşmamıştı. Diğer Swordfish uçakları saldırıya geçmiş ancak hedefleri tanımada zorluk çekmişlerdi. Uçaklar 460 metreden önce iki kruvazöre daha sonra dört muhribe saldırı düzenlenmişti.

Düşürülen iki uçaktan birinin mürettebatı hayatını kaybetmiş, diğerinin mürettebatı ise esir alınmıştı.

- Muharebe gemisi Conte di Cavour'un gövdesinde yaklaşık 12 x 8 metre büyüklüğünde bir delik açılmıştı ve yapılan tüm çalışmalara rağmen gemi 6 saat sonra batmıştı.

- Littorio muharebe gemisi ağır hasar almıştı. Geminin 32 mürettebatı hayatını kaybetmiş, pek çoğu da yaralanmıştı. Geminin iskele (Sol) tarafında yaklaşık 7 x 1.5 metre büyüklüğünde bir delik, sancak (Sağ) tarafında yaklaşık 15 x 10 metre ve 12 x 9 metre büyüklüğünde iki delik açılmıştı. Bu gemi de karaya oturtulmuş ve batması önlenmişti. Ancak sabah saatlerinde geminin ön tarafı tamamen sular altında kalmıştı.

Taranto'ya sadece 21 Swordfish uçağı ile saldırı yapılmıştı.

Taranto hava saldırısında İtalyanlar büyük gemilerinin yarısını kaybetmiş ve benzer saldırılardan korunmak için sağlam gemilerini Napoli'ye götürmüşlerdi.

8. PEARL HARBOR'A ETKİSİ:

California San Diego'dan Pearl Harbor'a intikal eden Amerika Birleşik Devletleri'nin Büyük Okyanus Filosu Japon İmparatorluk donanmasını endişelendiriyordu. Tehdidi ortadan kaldırmak için Japonlar Pearl Harbor'a saldırmayı planlıyordu. Japonların düşüncesi; Pearl Harbor limanının derinliğinin çok az olması nedeniyle uçaktan atılan torpidoların etkisinin olmayacağı yönündeydi.

İngilizler, torpidoların arka tarafına torpidonun su içinde yükselmesini sağlayan tahta kanatçıklar eklemişlerdi. Japonlar da Pearl Harbor'a yaptıkları hava saldırısında kullandıkları torpidolara, İngilizlerin uyguladığı tahta kanatçıkların benzerini ve daha mükemmelini eklemişlerdi (Pearl Harbor Hava Saldırısı için tıklayın).