O zamanki pilot
yetiştirme usulleri çok
ilkel olup bugünküne hiç
benzememekte idi. Pilot
olacak bir öğrenciye
aşağıdaki sıra ve usulde
kuramsal ve uygulamalı
öğretim yapılmakta idi. |
|
(a) Uçak ve motor hakkında genel
bilgi: |
|
Bu
bilgi pek basit olup uçak ve
motor parçalarının isimleri
ile genel olarak gördüğü işi
kapsamakta, uçak ve motor
hakkında gayet sade ve teknik bilgi verilmekte idi. |
Öğrenci tarif üzerine ve
kendi kendine uçuş yapardı.
(O devirde okul uçakları bir
kişilik idi. Öğrencinin
öğretmenle birlikte uçmasına
imkan yoktu. Öğretmenle
birlikte uçulan çift
kumandalı okul uçakları
sonraları kullanılmağa
başlanmıştı.) Uçuş şu sıra
ile yapılırdı: |
|
(I) Eğitimin birinci aşaması: İlk iş olarak (Ling Droite)
denilen ve uçağı
doğru bir çizgi üzerinde
yürütmek ve koşturmak hareketi
yapılırdı. Öğrenciye uçağa binmeden önce yapacağı hareketler iyice
anlatılır ondan sonra uçağa binmesine izin verilirdi. Bu ilk eğitim
uçağının kanat uçları kesik ve motorunun bir, iki silindiri
körletilmiş bulunurdu. Bu suretli acemi öğrencinin istenilmeyen bir
zamanda havalanmasının önüne geçilmiş olurdu. Tayyare okulunda ilk
eğitim uçağı olarak REP uçakları kullanılmakta idi. Öğrenci uçağa
bindikten sonra yalnız başına motorunu çalıştırır, uçağı rüzgâra
karşı çevirir,sonra gaz vererek doğru bir yönde koşturmaya
uğraşırdı. Uçağını yerde hızlı ve doğru bir yönde yürütmeyi
başardıktan sonra öğrenci eğitimin ikinci aşamasına geçerdi. |
|
(II) Eğitimin ikinci aşaması Petit Bond denilen bir
hareketti. Bu hareket 35 beygirlik Anzani motorlu tek kişilik Bleriot'larla yapılıyordu.
Öğretmen öğrencileri birer, birer karşısına alır, bir sandalye
üzerinde ellerine birer uçak levyesi vererek sıçrayışları, nasıl gaz
verileceğini ve ne şekilde hareket edileceğini iyice anlatır ve
tekrarlatırdı. Daha sonra pilot adayı öğrenciler uçağa
bindirilirlerdi. Öğrenci uçağını doğru bir yönde ve hızla
koştururken irtifa dümenini kendine doğru çekip bırakarak uçağa
küçük sıçramalar yaptırır ve bu suretle uçağın havadaki dengesiyle
yerden kalkış ve inişi öğrenirdi. |
|
|
|
(III) Eğitimin üçüncü aşaması; S ıçramalarda gereken
melekenin kazanıldığına öğretmen kanaat
getirince üçüncü hareket olarak, öğrenci
meydan turu yapardı. Yani uçağa gaz verir, koşturur, irtifa dümenini
hafifçe çekerek uçağı yerden keser, daha sonra yavaşça istikamet
dümenine dokunarak meydan etrafında 360 derecelik bir tur yaptıktan
sonra yere inerdi. Bu ilk uçuştan sonra öğrenci sağa sola dönüşlere
çalışır ve yavaş, yavaş yüksek irtifalara çıkardı. Meleke
ilerledikçe belli bir yer üzerinde irtifa kaybetmeden sekiz çizmek
üzere sağa ve sola dönüşler yapardı. Daha sonraları gaz keserek
süzülme uçuşu ile yere iner ve en son olarak da yüksek bir irtifada
bir saat dolaşırdı. |
|
|
(2) Rasıt Eğitimi: |
Rasıt olarak yetiştirilecek subaylarda aranan
özellikler şunlardı. |
|
|
(a) Rasıtlar için geçici yönerge: |
|
|
(I) Tam sağlıklı olmak ve gözleri kuvvetli bulunmak. |
|
(II) Soğukkanlı bulunmak. İyi hafıza ve
dikkatli bakışa sahip olmak. |
|
(III) Abartılı söz söylememek. |
|
(IV) İyi harita değerlendirmesi ve
kroki işlemesini yapabilmek. |
|
(V)
Yukarıdaki şartları taşıyan ve başvuruda
bulunan subaylardan şimdilik her
kolordudan birer subay gönderilecektir. |
|
|
(b) Tayyare rasıtlığına ait yönerge: |
|
|
(I) Her taburdan birer subay seçilerek Yeşilköy'deki tayyare okuluna atanacak ve bir öğretmen
tarafından rasıtlık
görevi eğitimi yaptırılacaktır. Bu subayların dönüşünde diğerleri
gönderilecektir. |
|
|
(II) Uçağın istenilen tarafa yönlendirilmesi (Rüzgâr, benzinin bitmesi, hava şartları bozulmadıkça) rasıta
aittir. Rasıt sağ kolunu sağa uzatırsa pilot uçağı sağa, yukarı
uzatırsa yere doğru indirir.
Sol kolunu sola uzatırsa
uçağı sola döndürür, eski
yönünü aldırmak için sol
kolunu ileri doğru uzatır.
Özet: Pilot rasıtın kolunun
hareketine göre uçağı o tarafa yönlendirir. |
|
|
(III) Rasıtlık görevi sıra ile yerine
getirilecektir. |
|
|
(IV) Rasıtların görevleri şunlardır: |
|
|
— Harita
üzerinde önceden
belirlenen bir
yönde uçağı sevk
etmek. |
|
|
— Belirlenen
yere giderek
orada arazi ve
düşmanı
keşfetmek,
harita ve kroki
üzerinde
göstermek. |
|
|
— Belirlenen bir
bölgede arazi ve
üzerindeki
düşman
tahkimatının ve
özellikle
batarya
mevzilerinin
keşfi ve harita
üzerinde
işaretlenmesi. |
|
|
— Belirli bir
yönde kıta,
hayvan
arabalarının
durumu ve
hareketlerinin
ayırt edilmesi
ile kuvvet ve
miktarlarının ve
ordugâhların
keşfi ve bir
şose veya bir
nehir takip
edilerek arazi
ve düşmanı
keşif. (Bu
görev, bir
harekat meselesi
verilerek
yaptırılacak.) |
|
|
— Tayin edilecek
bir hudut
dahilinde havada
bir saat
beklemede kalınarak
öğretmen
tarafından
verilen bir
duruma göre
keşifte
bulunmak. |
|
|
— Keşif için
bizim
birliklerin
durumundan
faydalanılır.
Düşman yönüne
ayrıca bir emir
olmadıkça
uçmamalıdır. |
|
|
— Bir görev
tamamlanmadıkça
diğerine
geçilmemelidir.
Bununla beraber
bir görevi
ikinci kez
yapacak derecede
yetenek
gösteremeyenler
ve rasıtlık
görevini yapmaya
kabiliyetinin
bulunmadığı
anlaşılanlar
gecikilmeden
kıtasına geri
gönderilmelidir. |
|
|
— Rasıtlara
keşif ettirilmek
üzere, ara sıra
bazı birlikler
tarafından uygun
müfrezelere bir
durum
gösterilerek
öğretmen
tarafından
komutanlardan
bir istekte
bulunulacaktır. |
|
|
— Görevini
tamamlayarak
rasıtlık
yapabileceklerine
kanaat
getirilenler,
kaç seferde ve
ne kadar süre ve
derecede
yetiştikleri
öğretmen
tarafından birer
belge verilerek
birliklerine
geri
gönderilecek,
daha sonra bu
görevde
kullanılmak için
sicillerine yazılması
konusu mensup
oldukları
komutanlıklarca
yerine
getirilecek ve
doğrudan Harbiye
Nezareti'ne
bildirilecektir. |
|
|